Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Γνώσεις
Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα καταστούν ικανοί και ικανές να γνωρίζουν:
• Τις βασικές αρχές της μεθοδολογίας της κλινικής έρευνας
• Τις βασικές αρχές της τεκμηριωμένης ιατρικής
• Τους βασικούς όρους της κλινικής επιδημιολογίας (επίπτωση, επιπολασμός)
Ικανότητες
Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες θα καταστούν ικανοί και ικανές:
•Να εφαρμόζουν τις αρχές της τεκμηριωμένης ιατρικής στην καθημερινή κλινική πρακτική
• Να αξιολογούν και επιλέγουν την καταλληλότερη διαγνωστική δοκιμασία, με βάση την ευαισθησία και την ειδικότητα της δοκιμασίας
• Να καθορίζουν τις προτεραιότητες στην επιλογή θεραπειών βάσει του αναμενόμενου οφέλους
• Να μετατρέπουν τις κλινικές περιπτώσεις σε καλά διατυπωμένες ερευνητικές ερωτήσεις
• Να αναζητούν πρωτογενή και δευτερογενή αποδεικτικά στοιχεία
• Να αξιολογούν τα δεδομένα
Περιεχόμενο Μαθήματος
1. Διατύπωση του ερευνητικού ερωτήματος: Διαμόρφωση της στρατηγικής αναζήτησης, βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων
2. Αναζήτηση βιβλιογραφίας: Βασικές αρχές αναζήτησης βιβλιογραφίας - Βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων
3. Βασικές στατιστικές αρχές: νοσηρότητα, μέτρα συσχέτισης, διαγνωστικά μέτρα ακρίβειας, διαστήματα εμπιστοσύνης
4. Τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές (RCTs): Σχεδιασμός RCT, στρατολόγηση, τυχαιοποίηση, απόκρυψη κατανομής, τύφλωση, απώλειες κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, ανάλυση βάσει της αρχής της πρόθεσης για θεραπεία (intention to treat analysis), κριτική αξιολόγηση RCT
5. Συστημικές ανασκοπήσεις (SRs) - μετα-ανάλυση: Διαμόρφωση κλινικού ερωτήματος, καθορισμός κριτηρίων επιλεξιμότητας, αναζήτηση μελετών, εξαγωγή δεδομένων από κλινικές δοκιμές, αξιολόγηση ποιότητας των συμπεριλαμβανόμενων μελετών, στατιστική ανάλυση, διερεύνηση ετερογένειας, παρουσίαση αποτελεσμάτων, κριτική αξιολόγηση SR
6. Μελέτες διαγνωστικής ακρίβειας: Τι είναι φυσιολογικό / μη φυσιολογικό; Αξιολόγηση εγκυρότητας διαγνωστικών μελετών. Αξιολόγηση της ποιότητας των διαγνωστικών μελετών. Ευαισθησία / ειδικότητα, λόγοι πιθανοφάνειας, λόγος σχετικών πιθανοτήτων
7. Μελέτες παρατήρησης: Μελέτες παρατήρησης, Μελέτες κοόρτης, Μελέτες ασθενών-μαρτύρων, Συγχρονικές μελέτες, Αναφορές περιπτώσεων.
8. Τεκμηριωμένη ιατρική: Τι είναι η τεκμηριωμένη ιατρική; Γιατί υπάρχει ενδιαφέρον στην τεκμηριωμένη ιατρική; Πώς ασκεί στην πράξη κανείς την τεκμηριωμένη ιατρική; Μπορούν οι κλινικοί να εφαρμόσουν τις αρχές της τεκμηριωμένης ιατρικής στην καθημερινή κλινική πράξη; Ποια είναι τα αποδεικτικά στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση της τεκμηριωμένης ιατρικής; Ποιοι είναι οι περιορισμοί της τεκμηριωμένης ιατρικής;
Λέξεις Κλειδιά
Τεκμηριωμένη ιατρική, περιγραφικές μελέτες, τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, μελέτες διαγνωστικής ακρίβειας, συστηματικές ανασκοπήσεις
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
1. Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA, Haynes RB, Richardson WS. Evidence based medicine: what it is and what it isn’t. BMJ. 1996;312(7023):71-2.
2. Windish D. Searching for the right evidence: how to answer your clinicalΒ questions using the 6S hierarchy. Evid Based Med. 2013;18(3):93-7
3. Ioannidis JP. Why most published research findings are false. PLoS Med. 2005;2(8):e124.
4. Haynes RB, McKibbon KA, Wilczynski NL, Walter SD, Werre SR; Hedges Team. Optimal search strategies for retrieving scientifically strong studies ofΒ treatment from Medline: analytical survey. BMJ. 2005;330(7501):1179
5. Ely JW, Osheroff JA, Ebell MH, Bergus GR, Levy BT, Chambliss ML, Evans ER. Analysis of questions asked by family doctors regarding patient care. BMJ. 1999;319(7206):358-61
6. Del Fiol G, Workman TE, Gorman PN. Clinical questions raised by clinicians at the point of care: a systematic review. JAMA Intern Med. 2014;174(5):710-8.
7. Schulz KF, Grimes DA. Generation of allocation sequences in randomised trials: chance, not choice. Lancet. 2002;359(9305):515-9.
8. Knottnerus JA, van Weel C, Muris JW. Evaluation of diagnostic procedures. BMJ. 2002 Feb 23;324(7335):477-80.
9. Sackett DL, Haynes RB. The architecture of diagnostic research. BMJ. 2002 Mar 2;324(7336):539-41
10. Irwig L, Bossuyt P, Glasziou P, Gatsonis C, Lijmer J. Designing studies to ensure that estimates of test accuracy are transferable. BMJ. 2002 Mar 16;324(7338):669-71.
11. Grimes DA, Schulz KF. Cohort studies: marching towards outcomes. Lancet. 2002 Jan 26;359(9303):341-5.
12. Schulz KF, Grimes DA. Case-control studies: research in reverse. Lancet. 2002 Feb 2;359(9304):431-4.
13. Grimes DA, Schulz KF. Bias and causal associations in observational research. Lancet. 2002 Jan 19;359(9302):248-52.
14. Grimes DA, Schulz KF. Descriptive studies: what they can and cannot do. Lancet. 2002 Jan 12;359(9301):145-9.
15. Emanuel EJ, Wendler D, Grady C. What makes clinical research ethical? JAMA. 2000 May 24-31;283(20):2701-11. PubMed PMID: 10819955.