Σημειωτική του οπτικοακουστικού λόγου (κινηματογράφος, τηλεόραση)

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΣημειωτική του οπτικοακουστικού λόγου (κινηματογράφος, τηλεόραση) / Semiotics of audiovisual discourse: cinema, television
ΚωδικόςΕΜ-14
Διατμηματικό ΠρόγραμμαΣημειωτική, Πολιτισμός και Επικοινωνία
Συνεργαζόμενα ΤμήματαΓαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας
Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600014997

Πρόγραμμα Σπουδών: Σημειωτική, Πολιτισμός και Επικοινωνία

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 17
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΧειμερινό/Εαρινό-7,5

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΣημειωτική του οπτικοακουστικού λόγου (κινηματογράφος, τηλεόραση)
Ακαδημαϊκό Έτος2021 – 2022
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600205951
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
  • Αγγλικά (Διδασκαλία)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
• Μια γενική γνώση για τον κινηματογράφο/τηλεόραση ως μορφές τέχνης και πολιτισμικής έκφρασης/επικοινωνίας • Μια γενική γνώση περί του οπτικοακουστικού λόγου ως γλώσσας επικοινωνίας στα οπτικοακουστικά μέσα του κινηματογράφου και της τηλεόρασης • Εξοικείωση με μια από τις σημαντικότερες θεωρίες της Σημειωτικής, και συγκεκριμένα με την τριαδική θεωρία των σημείων του Charles Sanders Pierce (προφέρεται Περς). • Εξοικείωση με τις βασικές αρχές της αντίληψης στην οπτική επικοινωνία (Gestalt Theory), της εφαρμοσμένης αισθητικής (Applied Film and Media Aesthetics) και της γνωσιακής κινηματογραφική σημειωτικής (Cognitive Film Semiotics) • Βασικές αρχές αφηγηματολογίας (Narratology in Written and Audiovisual Discourse) • Βασικές δεξιότητες στην ανάλυση και κριτική κειμένων οπτικοακουστικού λόγου
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Περίγραμμα-Χρονοδιάγραμμα του μαθήματος (Course Syllabus) 21 Φεβρ. Εισαγωγικά περί του μαθήματος. Τι είναι ο κινηματογράφος 28 Φεβρ. Σεμινάριο στη Θεολογική («Σημειωτική και Βίβλος») Τα βιβλικά έπη (Μιχάλης Κοκκώνης) 7 Μαρ. Κινηματογραφικά ρεύματα (Ρεαλισμός, Φορμαλισμός, Κλασικισμός) Κινηματογραφικά Είδη Σύγγραμμα Understanding Movies Κεφ. 1, 3, 4 (Lous Giannetti) Σύγγραμμα; Κινηματογραφικά Είδη του Χόλιγουντ (Thomas Schatz, Επιμ Μ. Κοκκώνης) 14 Μαρ. Βασικές Φιλμικές μονάδες και μέθοδοι μετάβασης Σύγγραμμα: How to Read a Film, κεφ. 1, 3 (James Monaco) Σύγγραμμα: Σημειώσεις καθηγητή “Notes on Terminology” Σύγγραμμα: Understanding Movies Κεφ. , 4, 12 Tαινία:* Ο Πολίτης Καίην (Citizen Kane) του Orson Welles Παρουσίαση ομάδας φοιτητών της ταινίας Ο Πολίτης Καίην 21 Μαρ. Αντίληψη και αισθητική Βασικές αρχές εφαρμοσμένης αισθητικής Σύγγραμμα: Cineliteracy κεφ. 1-7 (Charles Eidsvik) Σύγγραμμα: Sight, Sound, Motion (Zettl κεφ. 6-12) Σύγγραμμα: «Το κινηματογραφικό καρέ ως σημασιολογικό και πραγματολογικό όριο» (Μ. Κοκκώνης, Επιμ. Πασχαλίδης, κα.) Ταινία: Επικίνδυνος τυχοδιώκτης (The Stuntman, 1980) του Richard Rush . 28 Μαρ. Παρουσίαση ομάδας φοιτητών για την οπτική αντίληψη Δημιουργία χαρτοφυλακίου από ομάδα φοιτητών Δόμηση του αισθητικού πεδίου Σύγγραμμα: Sight, Sound, Motion, κεφ. 8, 10 (Zettl) Σύγγραμμα: «Σπάζουμε το παιχνίδι για να καταλάβουμε πως δουλεύει» (Μιχάλης Κοκκώνης, Επιμ. Λαγόπουλος, κα.) Ταινία: Η κοιλιά του αρχιτέκτονα (The Belly of an Architect, 1987) του Peter Greenaway 4 Απρ Παρουσίαση ομάδας φοιτητών για την εφαρμοσμένη Αισθητική Έκθεση χαρτοφυλακίου Το μοντάζ στον κινηματογράφο Θεωρίες μοντάζ Video: What do Editors Do? Σύγγραμμα: Understanding Movies Κεφ. 4. Ταινία: Μπόννι και Κλάιντ (Bonnie & Clyde, 1967) του Arthur Penn 11 Απρ. Παρουσίαση ομάδας φοιτητών για την έννοια του χρόνου Οπτικοποίηση και εστίαση (Visualization and Point of View) Υποκειμενική κάμερα. Χρόνος, ρυθμός κίνηση Σύγγραμμα: Sight, Sound, Motion, κεφ. 11, 12 (Zettl) Σύγγραμμα: “Digital Hollywood: Technology, Economics, Aesthetics” «Ψηφιακό Χόλιγουντ: Τεχνολογία, Οικονομικά, Αισθητική ( Paul Messaris, Επιμ. Μιχ. Κοκκώνης) Ταινία: Η μηχανή του χρόνου (The Time Machine, 1961) του George Pal, Αυτόπτης Μάρτυρας (Rear Window, 1954, Alfred Hitchcock) Το τελεσίγραφο του Μπορν (The Bourne Ultimatum, 2007) του Paul Greengrass. . 18 Απρ. Δήλωση Φοιτητών για επιλογή θέματος εργασίας(NB) Παρουσίαση φοιτητών Αναλογικό και ψηφιακό μοντάζ H κινηματογραφική γλώσσα στην πράξη: Υποδειγματική Κριτική Ανάλυση μιας σεκάνς. Σύγγραμμα: Corrigan, Timothy. A Short Guide to Writing about Film. (3rd ed.). London: Longman, 1998. Ταινία: Προετοιμασία για έγκλημα Dressed to Kill (1980) του Brian de Palma. 9 Μαϊ. Παρουσίαση φοιτητών: Κριτική ανάλυση και ερμηνεία «Η Σεκάνς στο μουσείο» από την ταινία του Brian DePalma Προετοιμασία για έγκλημα (Dressed to Kill). Στοιχεία αφηγηματολογίας και σημειολογίας. Ιστορία και αφήγηση. Αντίστροφη Σύνθεση στο αστυνομικό μυθιστόρημα Σύγγραμμα: “The Video in the Classroom: Agatha Christie’s Evil under the Sun and the Teaching of Narratology through Film.” (Michalis Kokonis, Επιμ. Nikos Metallinos). 16 Μαϊ ΟΙ πέντε αφηγηματικοί κώδικες του Roland Barthes. O ρόλος του αφηγητή στον κινηματογράφο. Ελλειπτική αφήγηση (Hemingway, Mikhalkov) Παρουσίαση φοιτητών. Σημειωτική ανάλυση ενός λεκτικού και ενός οπτικού κειμένου («Interchapter VII», «Short Ribs») Παρουσίαση φοιτητών: Ελλειπτική αφήγηση και τριτοπρόσωπος κινηματογραφικός αφηγητής στο Ψεύτης Ήλιος (Burnt by the Sun, 1994) του Nikita Mikhalkov Σύγγραμμα: S/Z: An Essay, (1970) Roland Barthes. Σύγγραμμα: Michalis Kokonis, “Narrative Enunciation and the Politics of Insinuation Ταινία: Ψεύτης ήλιος (1994) του Nikita Mikhalkov. 23 Μαϊ.. Τριαδική σημειωτική θεωρία του Pierce Ιδιότητες του Αντικειμένου Icon, Index, Symbol Σύγγραμμα: «Σπάζομε το παιχνίδι…» (Μιχ. Κοκκώνης) Σύγγραμμα: Michalis Kokonis, “Peter Greenaway’s Belly of an Architect: A Semiologist’s Feast.” Παρουσίαση φοιτητών της θεωρίας του Pierce. Παρουσίαση φοιτητών της Κοιλιάς του αρχιτέκτονα 30 Μαϊ. Προς μια γνωσιακή σημειωτική του κινηματογράφου Σύγγραμμα:, Warren Βuckland (2000). Τhe Cognitive Semiotics of Film, Cambridge: Cambridge University Press. Σύγγραμμα: Michalis Kokonis “The Spectator’s Reality: A Revision of Screen Space Aesthetics through Cognitive Film Semiotics.” Ταινία: Cloud Atlas, 2012 των Andy & Lana Wachowski, Tom Tykwer Παρουσίαση φοιτητών Κινηματογράφος των αισθήσεων (Cloud Atlas) (Game of Thrones) (*) Όπου αναφέρεται «Ταινία» σε κάθε ένα από τα μαθήματα, θα πρέπει να την έχετε ήδη δει από πριν. 6 Ιουν. Παρουσιάσεις φοιτητών και συμπεράσματα 1-25 Iουν. Κατάθεση Γραπτών Εργασιών Deadline (25/6) Υλικό μαθήματος: Σημειώσεις, Εικόνες, videos, PPT presentations και συγγράμματα θα είναι διαθέσιμα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-learning. auth.gr
Λέξεις Κλειδιά
Οπτικοακουστικός λόγος, κινηματογράφος, τηλεόραση, αισθητική, σημειωτική
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Διαδραστικές ασκήσεις
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Περιγραφή
Χρήση video για την προβολή αποσπάσμάτων από κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτκές σειρές Χρήση λογισμικού για παρουσιάσεις powerpoint ή prezi χρήση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την διάθεση διδακτικού υλικού, συγγραμμάτων σημειώσεων, κ.λπ. καθώς και επικοινωνία μέσω ανακοινώσεων. Χρήση e-mail για επικοινωνία και συντονισμό δραστηριοτήτων
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις25
Εργαστηριακή Άσκηση13
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων26
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων3
Εκπόνηση μελέτης (project)20
Συγγραφή εργασίας / εργασιών30
Σύνολο117
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Μια παρουσίαση (εργαστηριακή άσκηση) 30% Μια τελική εργασία 70%
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Φιλμογραφία: Αυτόπτης μάρτυς (Rear Window) (1954) Σκην. Alfred Hitchcock. Με τους James Stewart, Grace Kelly. Παρ. Paramount Pictures. Cloud Atlas (2012). Σκην. Andy (Lilly) and Lana Wachowski, Tom Tykwer. Με τους Tom Hanks, Halle Berry, Hugh Grant, Jim Broadbent, Jim Sturgess, Doona Bae, Ben Whishaw, Hugo Weaving, Susan Sarandon, Keith David, James D’ Arcy. Παρ. X-filme/Anarchos/ARD. Έγκλημα κάτω από τον ήλιο (Evil under The Sun) (1982). Σκην. Guy Hamilton. Με τους Peter Ustinov, James Mason, Diana Rigg, Maggie Smith, Roddy McDowall, Jane Birkin. Παρ. EMI/Universal. Επικίνδυνος τυχοδιώκτης (The Stuntman, 1980) Σκην. Richard Rush. Με τους Peter O’Toole, Steve Railsback, Barbara Hershey. Par. Melvin Simon, 20th.Century Fox Game of Thrones (TV series) (2011-2018). Seasons 1-6. Σκην. David Benioff and D. B. Weiss. Με τους Peter Dinklage, Lena Headley, Emilia Clarke, Kit Harrington, Sophie Turner, Maisie Williams, Nikolaj Coster-Waldau. Παρ. HBO. Η κοιλιά του αρχιτέκτονα (The Belly of an Architect) (1987). Σκην. Peter Greenaway. Με τους Brian Dennehy, Chloe Webb, Lambert Wilson. Παρ Callender/ Hemdale. Η μηχανή του χρόνου (The Time Machine) (1960). Σκην. George Pal. Με τους Rod Taylor, Alan Young, Yvette Mimieux. MGM. Μπόννι και Κλάιντ (Bonnie & Clyde, 1967). Σκην. Arthur Penn. Με τους Warren Beatty, Faye Dunnaway. Warner Bros/ Seven Arts. Πολίτης Καίην (Citizen Kane) (1941). Σκην. Orson Welles. Mε τους Orson Welles, Agnes Moorhead, Joseph Cotten, George Coulouris, Everett Sloane, Dorothy Comingore. Παρ. Mercury Productions, RKO Radio Pictures. Προετοιμασία για έγκλημα (Dressed to Kill) (1980). Σκην. Brian DePalma. Με τους Michael Caine, Angie Dickinson, Nancy Allen. Παρ. Filmways. Το τελεσίγραφο του Μπορν (The Bourne Ultimatum) (2007). Σκην. Paul Greengrass. Με τους Matt Damon, Edgar Ramirez, Joan Allen. Παρ. Universal. Ψεύτης ήλιος (Utamliene Solntsem, aka Burnt by the Sun) (1994). Σκην. Nikita Mikhalkov. Με τους Nikita Mikhalkov, Oleg Menshikov, Ingeborga Dabkunaite. Παρ. Studio Trirte/Goskino. Βιβλιογραφία: Άρνχαϊμ, Ρούντολφ (1999 [1965]). Τέχνη και Οπτική Αντίληψη: Η Ψυχολογία της Δημιουργικής Όρασης. Mτρφ. Ιάκωβος Ποταμιάνος. Αθήνα: Θεμέλιο. Άρνχαϊμ, Ρούντολφ (2007 [1969]). Οπτική Σκέψη. Επιμ. και Μτρφ. Ιάκωβος Ποταμιάνος και Γιώτα Βρυώνη. Θεσσαλονίκη: University Studio Press. Barthes, Roland (1966). “Introduction à l’analyse structurale des récits”. Communications, 8 : 1-27. Barthes, Roland. (1970). S/Z: An Essay. Trans. Richard Miller. Wang & Hill. Bordwell, David και Kristin Thompson (1979). Film Art: An Introduction. Reading, Mass.: Addison, Wesley. Bordwell, David (1985). Narration in the Fiction Film. London: Methuen. Buckland, Warren (1995) ed. The Film Spectator: From Sign to Mind. Amsterdam: Amsterdam University Press. Βuckland, Warren (2000). Τhe Cognitive Semiotics of Film, Cambridge: Cambridge University Press. Βühler, Karl (1990). Theory of Language: The Representational Function of Language. Μτφρ. Donald Frazer Goodwin. Amsterdam: John Benjamins. Casetti, Francesco (1998 [1986]). Inside the Gaze: The Fiction Film and Its Spectator. Μτρφ. Νell Andrew with Charles O’ Brien. Πρόλογος στην Αγγλική έκδοση: Dudley Andrew. Πρόλογος στη Γαλλική Έκδοση: Christian Metz. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press. Chatman, Seymour (1969). “New Ways of Analyzing Narrative Structure, with an Example from Joyce’s Dubliners.” Language and Style, 2: 3-36. Corrigan, Timothy.(1998). A Short Guide to Writing about Film. (3rd ed.). London: Longman Eidsvik, Charles. (1978). Cineliteracy: Film Among the Arts. N.Y.: Horizon. Greimas, A. J. και J. Courtés (1982). Semiotics and Language: An Analytic Dictionary. Μτρφ. Larry Crist κ.ά. Βloomington: Indiana University Press. Giannetti, Louis. (2001-2008) Understanding Movies. 12th ed. Allyn and Bacon, Pierson Education. Johnson, Mark (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason. Chicago: University of Chicago Press. Koκκώνης, Μιχάλης (1996). «‘Σπάζουμε το παιχνίδι για να καταλάβουμε πώς δουλεύει:’ Μια σημειολογική ανάλυση της ταινίας του Richard Rush The Stunt Man». Στο Άνθρωπος ο Σημαίνων, Τόμος ΙΙ: Η Μεταμοντέρνα ματιά, ο νοητικός χώρος. Επιμ. Α. Φ. Λαγόπουλος, Κ. Μπόκλουντ-Λαγοπούλου, Β. Τεντοκάλη, Κ. Τσουκαλά. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Παρατηρητής. Κοκκώνης Μιχάλης. (2011). «Το κινηματογραφικό καρέ ως σημασιολογικό και πραγματολογικό όριο μέσα από νέες τάσεις της γνωσιακής σημειωτικής του κινηματογράφου». Στο Σύνορα, περιφέρειες, διασπορές. Επιμ. Γρηγόρης Πασχαλίδης, Ελένη Χοντολίδου, Ιφιγένεια Βαμβακίδου. Θεσσαλονίκη, Univeristy Studio Press, 375-425. Kokonis, Michalis. (1994). “The Video in the Classroom: Agatha Christie’s Evil under the Sun and the Teaching of Narratology through Film.” Verbo-Visual Literacy: Understanding and Applying New Educational Communication Media Technologies: Selected Readings from the 1993 Symposium of the International Visual Literacy Association, Delphi, Greece, June 25-29, 1993. Ed. Nikos Metallinos, 3Dmt. Research and Information Center, Montreal, Quebec, Canada, (1994): 159-170. Kokonis, Michalis. (1997). “Peter Greenaway’s Belly of an Architect: A Semiologist’s Feast.” Semiotica: Journal of the International Association of Semiotic Studies. Ed. Thomas A. Sebeok. Berlin/New York: Mouton de Gruyter, 115, 1-2 (1997): 81-100. Kokonis, Michalis. (1997). “Narrative Enunciation and the Politics of Insinuation: A Semiotic Analysis of Nikita Mikhalkov’s Burnt by the Sun.” S-European Journal for Semiotic Studies. Ed. Jeff Bernard. Vienna, Austria, 8, 4 (1996): 707-729. Kokonis, Michalis (2015). “The Spectator’s Reality: A Revision of Screen Space Aesthetics through Cognitive Film Semiotics.” International Handbook of Semiotics, ed. Peter Pericles Trifonas. Springer, Part B (2015): 1109-1125. Lakoff, George (1987). Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago: University of Chicago Press. Lakoff, George & Mark Johnson (1980) Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press. Messaris, Paul. (2010). “Digital Hollywood: Technology, Economics, Aesthetics” «Ψηφιακό Χόλιγουντ: Τεχνολογία, Οικονομικά, Αισθητική (Μετφρ. Αθηνά Παραπονιάρη), Στο Ψηφιακά μέσα: Ο Πολιτισμός του ήχου και του θεάματος Επιμ. Μιχάλης Κοκκώνης, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Φιλήμων Μπαντιμαρούδης. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική 2010. 19-47. Metz, Christian (1991). L’ Énonciation impersonelle ou le site du film. Paris : Méridiens Klincksieck. Metz, Christian (1995). “The Impersonal Enunciation, or the Site of Film.” Στο Βuckland, Warren, The Film Spectator: From Sign to Mind. (Amsterdam: Amsterdam University Press): 140-163. Monaco, James (1981). How to Read a Film. Ν.Υ.: Oxford University Press. Odin, Roger (1995). “A Semio-Pragmatic Approach to the Documentary Film.” Στο The Film Spectator: From Sign to Mind. Επιμ. Warren Buckland. Amsterdam: Amsterdam University Press: 227-235. Pierce, Charles S. (1931-35, 1958), Collected Papers of Charles Sanders Peirce. Vols. 1–6, επιμ. Charles Harthshorne και Paul Weiss; vols. 7–8, επιμ. Arthur W. Burks. Cambridge, MA. : Harvard University Press. Rimmon-Kenan, Shlomith (1983). Narrative Fiction : Contemporary Poetics. London : Methuen. Souriau, Etienne (1951). “La structure de l’univers filmique et le vocabulaire de la filmologie.” Revue Internationale de Filmologie, 7-8: 231-240. Stam, Robert, Robert Burgoyne and Sandy Flitterman-Lewis (1992). New Vocubularies in Film Semiotics: Structuralism, Post-Structuralism and Beyond. London and New York: Routledge. Vernet, Marc (1992 [1983]. “Cinema and Narration.” Στο Aumont, Jacques, Alain Bergala, Michel Marie και Μarc Vernet. Aesthetics of Film. Mτρφ. και επιμ. Richard Neupert. Austin, Tx.: University of Texas Press: 68-121. Wollen, Peter (1982). Readings and Writings: Semiotic Counter Strategies. London: Verso. Zettl, Herbert (1973). Sight, Sound, Motion: Applied Media Aesthetics. Belmont, Cal.: Wadsworth. Zettl, Herbert (1999). Eικόνα, Ήχος, Κίνηση: Εφαρμοσμένη Αισθητική στην Τηλεόραση και τον Κινηματογράφο. Μτρφ. Αριστείδης Οικονομίδης. Αθήνα: Εκδόσεις Έλλην.
Τελευταία Επικαιροποίηση
24-03-2019