Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή παρακολούθηση του εργαστηρίου, οι φοιτητές θα μπορούν:
- να αντιλαμβάνονται τα πολεοδομικά σχεδία ως εργαλεία-πλαίσια που ορίζουν τα πρότυπα χωρικής οργάνωσης μιας πόλης, καθώς ως κανονιστικά εργαλεία για τον καθορισμό των χρήσεων γης στον αστικό και εξωαστικό χώρο,
- να κατανοούν τη μεθοδολογία αξιολόγησης των αναπτυξιακών, χωροταξικών και πολεοδομικών δεδομένων που επηρεάζουν τον πολεοδομικό σχεδιασμό,
- να κατανοούν τη μεθοδολογία εξειδίκευσης του υπερκείμενου στρατηγικού/χωροταξικού σχεδιασμού στον πολεοδομικό σχεδιασμό,
- να εφαρμόζουν στην πράξη μεθοδολογίες καθορισμού πολεοδομικών αναγκών με τη χρήση πολεοδομικών σταθεροτύπων,
- να συντάσσουν στην πράξη μελέτες πολεοδομικών σχεδίων (χάρτες και τεχνικές εκθέσεις) και στις δύο κλίμακες του πολεοδομικού σχεδιασμού, δηλαδή σε δομικό επίπεδο (επίπεδο τοπικού πολεοδομικού σχεδίου) και σε λεπτομερειακό επίπεδο (επίπεδο ρυμοτομικού σχεδίου.
Περιεχόμενο Μαθήματος
Α. ΘΕΩΡΙΑ-ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ
Το μάθημα τεκμηριώνει το χαρακτήρα των πολεοδομικών σχεδίων ως βασικών εργαλείων του πολεοδομικού σχεδιασμού. Αποσαφηνίζει τις έννοιες του πολεοδομικού σχεδιασμού σε σχέση με τα κρίσιμα προβλήματα αστικής ανάπτυξης και σκιαγραφεί τα κρίσιμα στοιχεία των ευρωπαϊκών συστημάτων σχεδιασμού. Αναλύονται οι βασικές επιδιώξεις και τα κεντρικά ζητήματα του πολεοδομικού σχεδιασμού και των πολεοδομικών σχεδίων, οι σύγχρονες αρχές του βιώσιμου πολεοδομικού σχεδιασμού και τα βασικά στοιχεία του ελληνικού συστήματος πολεοδομικού σχεδιασμού, όπως επίπεδα, περιεχόμενο, θεσμικό πλαίσιο, φορείς, αρμοδιότητες και διαδικασίες σχεδιασμού. Σε αυτό το πλαίσιο έμφαση δίνεται στην παρουσίαση και συζήτηση γύρω από τύπους και παραδείγματα πολεοδομικών σχεδίων από τον ευρωπαϊκό και τον ελληνικό χώρο.
Β. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ - ΕΡΓΑΣΙΑ
Το μάθημα εστιάζει στην επεξεργασία ενός συγκεκριμένου θέματος εφαρμογής και από την άποψη της χωρικής κλίμακας κινείται στο σχεδιασμό μιας αστικής περιοχής. Το θέμα επικεντρώνεται στην επεξεργασία ενός πολεοδομικού σχεδίου σε δύο επίπεδα:
Πρώτον, στο επίπεδο του σχεδίου-πλαίσιο, όπως είναι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, το οποίο επιδιώκει τη συνολική ρύθμιση του αστικού και περιαστικού χώρου.
Δεύτερον, σε περισσότερο λεπτομερειακό επίπεδο, δηλαδή μιας Πολεοδομικής Μελέτης, όπου προδιαγράφεται αναλυτικότερα ο τρόπος που πρέπει να αναπτυχθούν μία ή περισσότερες Πολεοδομικές Ενότητες μιας πόλης.
Η επεξεργασία του θέματος ακολουθεί συγκεκριμένα στάδια και ενιαία για όλες τις ομάδες μεθοδολογία. Το θέμα εκπονείται από ομάδες 2 ή 3 ατόμων.
Λέξεις Κλειδιά
πολεοδομικά σχέδια και εργαλεία, βιώσιμος πολεοδομικός σχεδιασμός, σχέδια αστικής ανάπτυξης και αναζωογόννησης
Περιγραφή
Χρήση εποπτικών μέσων (π.χ. power point) στις διαλέξεις θεωρίας.
Χρήση προγραμμάτων σχεδιασμού (AUTOCAD, ARCGIS) για την σύνταξη χαρτών και σχεδίων απαραίτητων για τη διεξαγωγή του εργαστηρίου.
Όλες οι διαλέξεις αναρτώνται στο elearning. Μέσω του elearning γίνεται επίσης η διάθεση πλούσιου υλικού για τη διεξαγωγή της εργασίας (υπόβαθρα χαρτών, νομοθετικά κείμενα, αναλυτικές οδηγίες, αναλυτικές παρατηρήσεις ανά στάδιο κ.α.).
Εκτεταμένη χρήση του elearning γίνεται και για την επικοινωνία με τους φοιτητές (email, ανακοινώσεις)και θώς και για τη συζήτηση επί συγκεκριμένων ερωτημάτων.
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Καυκαλάς, Γ., Βιτοπούλου Α., Γεμενετζή Γ., Γιαννακού Α., Τασοπούλου Α. 2015. Βιώσιμες πόλεις: Προσαρμογή και Ανθεκτικότητα σε Περιόδους Κρίσης. Αθήνα: Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα-Κάλλιπος.
2. Ανδρικοπούλου Ε., Γιαννακού Α., Καυκαλάς Γ. και Πιτσιάβα-Λατινοπούλου Μ., Πόλη και Πολεοδομικές Πρακτικές, Αθήνα: εκδ. Κριτική, 2η αναθεωρημένη έκδοση 2014.
3. Γιαννακούρου Γεωργία (2010) Χωροταξική Πολεοδομική Νομοθεσία, Νομική Βιβλιοθήκη
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Αραβαντινός Α., Πολεοδομικός Σχεδιασμός, Αθήνα, Εκδ. Συμμετρία, 2007.
Beatley, T. (2000), Green Urbanism, Learning from European Cities, Washington D.C.: Island Press.
Campbell S. (2003), “Green cities, growing cities, just cities? Urban planning and the contradictions of sustainable development”, in Campbell S. and Fainstein S. (eds.) Readings in Planning Theory, 2nd edition, Cambridge: Blackwell Publishers.
ECTP (2003), The New Charter of Athens. The European Council of Town Planners' Vision for Cities in the 21st century, διαθέσιμο ηλεκτρονικά στη διεύθυνση: http://www.ceu-ectp.org/e/athens/charter2003.pdf
Haughton, G. and Hunter, C. (1994), Sustainable Cities, Jessica Kingsley Publishers/Regional Studies Association, London.
Newman P. and Jennings I. (2008), Cities as Sustainable Ecosystems, Island Press.
EΕK (2006), Σχετικά με μια θεματική Στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον, Ανακοίνωση της Επιτροπής προς στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Επiπλέον, στα πλαίσιο του μαθήματος είναι διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή διάφορα επιστημονικά άρθρα και βιβλιογραφικό υλικό, καθώς και επίσημα κείμενα σχετικά με το αντικείμενο του μαθήματος, όπως το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, τα Ειδικά Πλαίσια και το Σχέδιο Νόμου για την Επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης, η νομοθεσία που αφορά στην εκπόνηση των ΓΠΣ κλπ.