ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙ

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙ / SPECIA TOPICS IN PROSE II
ΚωδικόςΝΕΦ606
ΣχολήΦιλοσοφική
ΤμήμαΦιλολογίας
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600015882

Πρόγραμμα Σπουδών: Νεοελληνικής Φιλολογίας: Ερμηνεία, κριτική και κειμενικές σπουδές

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 12
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
Νεοελληνική Φιλολογία: Ερμηνεία, κριτική και κειμενικές σπουδέςΥποχρεωτικό Κατ' ΕπιλογήνΧειμερινό/Εαρινό-10

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ ΙΙ
Ακαδημαϊκό Έτος2022 – 2023
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600214961
Τύπος Μαθήματος
Eιδίκευσης / Kατεύθυνσης
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
Δεν υπάρχουν προαπαιτήσεις.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να κατανοήσουν τα θεωρητικά εργαλεία με τα οποία μελετάμε τις σχέσεις μουσικής και λογοτεχνίας. Θα είναι σε θέση να αναλύσουν και να ερμηνεύσουν λογοτεχνικά έργα του δυτικού κανόνα αλλά και της νεοελληνικής λογοτεχνίας με βάση το μουσικό κριτήριο (θεματικό ή δομικό). Θα αναπτύξουν κριτική σκέψη και συνεργατικό πνεύμα με τις ομαδικές εργασίες και θα εξασκηθούν στον γραπτό λόγο με την τελικό γραπτό δοκίμιο που θα παραδώσουν στο τέλος του εξαμήνου.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στόχος του μαθήματος είναι να εντοπίσει και να μελετήσει τις εκλεκτικές συγγένειες μεταξύ της λογοτεχνίας και της μουσικής, τον τρόπο δηλαδή με τον οποίον η μία τέχνη διαλέγεται ενδοκειμενικά ή παρακειμενικά με την άλλη, υιοθετώντας θεματικά ή μορφικά μοτίβα. Αφού εξεταστούν γνωστά ευρωπαϊκά παραδείγματα μουσικής και λογοτεχνικής διακαλλιτεχνικότητας (Baudelaire-Wagner κ.ά.) το σεμινάριο θα επικεντρωθεί αρχικά στη σχέση του Καβάφη και του Σεφέρη με τη μουσική. Εξερευνώντας όχι μόνο τα ίδια τα λογοτεχνικά κείμενα αλλά και ευρύτερα τον κριτικό και αισθητικό λόγο που τα συνοδεύει, θα χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα μουσικοποίησης της λογοτεχνίας και η παραγνωρισμένη πεζογραφία του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη.
Λέξεις Κλειδιά
μουσική, λογοτεχνία, Καβάφης, Σεφέρης, όπερα, Βάγκνερ, Baudelaire
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Διαδραστικές ασκήσεις
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις39
Εργαστηριακή Άσκηση35
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων90
Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων16
Συγγραφή εργασίας / εργασιών120
Σύνολο300
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να κάνουν μια προφορική παρουσίαση (ατομικά ή σε ομάδες) πάνω σε θέμα επιλογής τους το οποίο προκύπτει από την προβληματική του μαθήματος και να παραδώσουν μια τελική εργασία 10-15 σελίδων στο τέλος του εξαμήνου. Η συνέπεια στην παρακολούθηση των σεμιναρίων θεωρείται κομβικής σημασίας.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)
  • Έκθεση / Αναφορά (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
• Theodor Adorno, Moments musicaux, trad. Martin Kaltencker, Genève, Éditions Contrechamps, 2017. • Roland Barthes, «Musica practica», Εικόνα-Μουσική-Κείμενο, πρό-λογος Γιώργος Βέλτσος, μτφ. Γιώργος Σπανός, Πλέθρον, Αθήνα, 2007. • Calvin S. Brown, Music and Literature: A Comparison of the Arts, Atlanta, The University of Georgia Press, 1948. • Vladimir Jankélevitch, La Musique et l'Ineffable, Paris, Armand Colin, 1961, Seuil, 1983. • Eric Prieto, Listening In. Music, Mind and the modernist narrative, London, University of Nebraska Press, 2002. • Eric Prieto, «Metaphor and Methodology in Word and Music studies», στο Essays in Honour of Steven Paul Scher and on Cultural Identity and the Musical stage, Suzanne M. Lodato κ.ά (επιμ.), Άμστερνταμ, Rodopi, 2002, 49-68. • Steven Paul Scher, «How meaningful is ‘Music’ in Literary Criticism?», στο Yearbook of Comparative and General Literature 21, 1972, 52-56. • Steven Paul Scher, «Literature and Music», στο Interrelations of Literature. J-P. Barricelli, J. Gibaldi, (επιμ.), Νέα Υόρκη, The Modern Language Association of America, 1982, 225-250. • Steven Paul Scher κ.ά (επιμ.), Word and Music Studies defining the Field. Proceedings of the First International Conference on Word and Music Studies at Graz, 1997, Άμστερνταμ/Ατλάντα, Rodopi, 1999. Ελληνόγλωσση • Λένα Aραμπατζίδου, Αισθητισμός. Η νεοελληνική εκδοχή του κινήματος, Θεσσαλονίκη, Μέθεξις, 2012. • Μίκης Θεοδωράκης, Για την ελληνική μουσική, Αθήνα, Καστανιώτης, 1986. • Άννα Κατσιγιάννη, «Ο Βάγκνερ στο πρώιμο αφηγηματικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη», Σύγκριση 20 (2009) 138-150. • Άννα Κατσιγιάννη, «Νεοελληνικός “Βαγνερισμός” (Ο Βάγκνερ στη νεοελληνική λογοτεχνία και κριτική - “θέματα για ξετύλιγμα”) στο Ο λόγος της παρουσίας, Τιμητικός τόμος για τον Παν. Μουλλά, επιμ. Μ. Μικέ, Μίλτος Πεχλιβάνος, Λίζυ Τσιριμώκου, Αθήνα, Αθήνα, Σοκόλης, 2005, σ. 105-112. • Στέλλα Κουρμπανά, «Ὁ Βιζυηνὸς καὶ ἡ μουσική», Μουσικὸς Ἑλληνομνήμων 11 (Ἰανουάριος-Ἀπρίλιος 2012), σ. 3-19. https://www.academia.edu/10000449/Ο_Βιζυηνός_και_η_μουσική • Στέλλα Κουρμπανά, «Ο Καβάφης, ο Wagner και η τράπεζα του μέλλοντος», Νέα Εστία 1858 (Ιούνιος 2013), σ. 215-227. • Joseph Machlis, Η απόλαυση της μουσικής, Fagotto, 1996 • Stéphane Mallarmé, «Για την λογοτεχνική εξέλιξη (έρευνα του Ζυλ Ουρέ)», στο Ποίηση και μουσική, Α. Ζήρας (επιμ.), Τζ. Μοσχάκη (μτφ.), Αθήνα, Γαβριηλίδης, 1999, 144-151. • Φρειδερίκος Νίτσε, «Ο Νίτσε κατά του Βάγνερ. Δικαιολογητικά κομμάτια ενός ψυχολόγου», Ό Διόνυσος, τ. A ́ (1901), Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α, 1981, 102-107. • Δημήτρης Παπανικολάου, «Όταν χάθηκε η άνω τελεία: Η μελοποιημένη ποίηση στη δεκαετία του '60», Για μια ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα: πρακτικά συνεδρίου στη μνήμη του Αλέξανδρου Αργυρίου, Ρέθυμνο 20-22 Μαΐου 2011, επιμ. Αγγ. Καστρινάκη, Αλ. Πολίτης, Δημ. Τζιόβας, Ηράκλειο, ΠΕΚ, 2012, σ. 309-325. • Δημήτρης Πολυχρονάκης, «Ο δαίμων της μουσικής στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και στον Νικόλαο Επισκοπόπουλο: Ut music poesis», Κονδυλοφόρος 10 (2011), 5-34. • Πολίνα Ταμπακάκη, «Μότσαρτ και Ελύτης ή το δακτυλικό αποτύπωμα του ποιητή και η μουσική, Χάρτης 35 (Νοέμβριος 2021) https://www.hartismag.gr/hartis-35/afierwma/motsart-kai-elyths-h-to-daktyliko-apotypwma-toy-poihth-kai-h-moysikh • Δημήτρης Τζιόβας, Οι μεταμορφώσεις του εθνισμού και το ιδεολόγημα της ελληνικότητας του μεσοπολέμου, Αθήνα, Οδυσσέας, 1989. Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ • Κ.Π. Καβάφης, Ανέκδοτα σημειώματα ποιητικής και ηθικής, επιμ. Γ. Π. Σαββίδη, Αθήνα, Ίκαρος, 1983. • Τάκης Γραμμένος, «Ο Καβάφης και η μουσική», Χάρτης 34 (2019) • https://www.hartismag.gr/hartis-3/moysikh/o-kabafhs-kai-h-moysikh • Κώστας Γεωργουσόπουλος, «Τα θεατρικά ποιήματα του Καβάφη», Η λέξη 3 (1983) 214-9 . http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=32052&code=2605&zoom=800 • Δημήτρης Δασκαλόπουλος - Μαρία Στασινοπούλου, Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη. [αναθεωρημένη έκδοση] Αθήνα, Μεταίχμιο, 2013. • Απόστολος Σαχίνης, Η πεζογραφία του αισθητισμού, Αθήνα, Εστία, 1981. • Ευγένιος Μαθιόπουλος, Η τέχνη πτεροφυεί εν οδύνη. Η πρόσληψη του νεορομαντισμού στο πεδίο της ιδεολογίας, της θεωρίας της τέχνης και της τεχνοκριτικής στην Ελλάδα, Ποταμός, Αθήνα, 2005. • Τίμος Μαλάνος, O ποιητής K. Π. Καβάφης και το έργο του, Αθήνα, Δίφρος, 19573 [19331]. • Γ. Π. Σαββίδης, Βασικά θέματα της ποίησης του Καβάφη (Τρία δημόσια μαθήματα), Ίκαρος, Αθήνα 1993. • Στρατής Τσίρκας, O Καβάφης και η εποχή του, Κέδρος, Αθήνα 19959. ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ • Μάρθα Βασιλειάδη, «Η μυθολογία του προλεταριακού έρωτα», Πόρφυρας 132 (2008) 213-225. • Ναπολέων Λαπαθιώτης, Η ζωή μου. Απόπειρα συνοπτικής αυτοβιογραφίας, Αθήνα, Στιγμή, 1986. • Τάσος Κόρφης, Ναπολέων Λαπαθιώτης. Συμβολή στη μελέτη της ζωής και του έργου του, Αθήνα, Πρόσπερος, 1985. • Michel Lassithiotakis, «Le voeu d’Anthoula de Napoleon Lapathiotis, ou l’art et lamaniere de confondre les genres», Masculin Feminin dans la langue, la litterature et l’ art grecs modernes : actes du XXIe Colloque international des néo-hellenistes des universites francophones / textes reunis par Sophie Coavoux, σ. 161-171. • Τάκης Σπετσιώτης, Χαίρε Ναπολέων. Δοκίμιο για την τέχνη του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. 63 Πεζά ποιήματα του και εικόνες του Άγγελου Παπαδημητρίου, Αθήνα, Άγρα, 1999. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ • Roderick Beaton, Γιώργος Σεφέρης. Περιμένοντας τον Άγγελο, μτφρ. Μίκα Προβατά, Αθήνα, Ωκεανίδα, 2003. • Νάσος Βαγενάς, Ο ποιητής και ο χορευτής, Αθήνα, Κέδρος, 2003. • Γιώργος Σεφέρης, Δοκιμές Α΄, Αθήνα, Ίκαρος, 2013. • Γιώργος Σεφέρης, Δοκιμές Β΄, Αθήνα, Ίκαρος, 2013. • Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Α΄, Αθήνα, Ίκαρος, 1975. • Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Β΄, Αθήνα, Ίκαρος, 1975. • Σεφέρης και Μαρώ. Αλληλογραφία Α ́ 1936-1940, Μ. Ζ. Κοπιδάκης (επιμ.), Αθήνα, Ίκαρος, 1980. • Γιώργος Σεφέρης – Κωνσταντίνος Τσάτσος, Ένας Διάλογος για την ποίηση, Λ. Κούσουλας (επιμ.), Αθήνα, Ερμής 1975. • Γιώργος Σεφέρης, Ο Καβάφης του Σεφέρη, Α’, επιμ. Γ. Π. Σαββίδη, Εστία, Αθήνα, 19841, 1993. • Πολίνα Ταμπακάκη, Η «μουσική ποιητική» του Γιώργου Σεφέρη, Αθήνα, Δόμος, 2011.
Τελευταία Επικαιροποίηση
25-05-2023