Κράτος και Κοινωνία στη Νεώτερη Ελλάδα

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΚράτος και Κοινωνία στη Νεώτερη Ελλάδα / State and Society in Modern Greece
ΚωδικόςΚΕ0Ε01
ΣχολήΚοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών
ΤμήμαΠολιτικών Επιστημών
Κύκλος / Επίπεδο1ος / Προπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΕαρινή
Υπεύθυνος/ηΝικόλαος Ροτζώκος
ΚοινόΝαι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID100001064

Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήμα Πολιτικών Επιστημών 2023-σήμερα

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογής ΥποχρεωτικόΕαρινό-5

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΚράτος και Κοινωνία στη Νεώτερη Ελλάδα
Ακαδημαϊκό Έτος2022 – 2023
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Ώρες Συνολικά39
Class ID
600216332
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
  • Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές αναμένεται να είναι σε θέση: - Να κατανοούν την ιστορική διαδικασία συγκρότησης και ανάπτυξης του κράτους στην Ελλάδα από το 1821 μέχρι και τον Μεσοπόλεμο - Να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν κριτικά τις διάφορες ιστοριογραφικές ερμηνείες της νεοελληνικής ιστορίας - Να μάθουν να μελετούν τις πρωτογενείς ιστορικές πηγές και να παράγουν ιστορικά επιχειρήματα με τα οποία να εξηγούν τις αιτίες των πολιτικών γεγονότων, τα αποτελέσματά τους και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές τους - Να αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα των παραγόντων (οικονομία, πολιτική, κοινωνική θέση,ιδέες και ιδεολογίες) που διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι. - Να εξηγούν την ιστορική συνέχεια και την ιστορική αλλαγή
Γενικές Ικανότητες
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το μάθημα εξετάζει τη διαδικασία οικοδόμησης σύγχρονου κράτους στην Ελλάδα από την ανακήρυξη της ελληνικής Ανεξαρτησίας έως το τέλος του Μεσοπολέμου. Αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος αναφέρεται στην περίοδο της βαυαρικής μοναρχίας και εξετάζει: α) τις προσπάθειες του νεοσύστατου κράτους να ελέγξει την επικράτεια, να επιβάλλει τον νόμο και την τάξη και να νομιμοποιήσει την εξουσία του• β) τις ποικίλες αντιστάσεις αλλά και τις προσαρμογές των τοπικών κοινωνιών και των τοπικών κέντρων εξουσίας στον κρατικό συγκεντρωτισμό. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η εποχή της βασιλείας του Γεωργίου Α', στη διάρκεια της οποίας διευρύνεται η εθνική επικράτεια, επιταχύνονται οι ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας, ενισχύονται οι φιλελεύθεροι πολιτικοί θεσμοί και ενσωματώνονται οι τοπικές ελίτ στο πολιτικό σύστημα. Το τρίτο μέρος του μαθήματος αναφέρεται στην περίοδο του Μεσοπολέμου. Εδώ, εξετάζονται ο ρυθμιστικός και παρεμβατικός ρόλος του κράτους στην αναδιοργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας με την ενσωμάτωση των «νέων χωρών» και την αφομοίωση των προσφύγων, η ανάδυση της μαζικής πολιτικής δράσης, η εμφάνιση ταξικών πολιτικών κομμάτων και η ένταση της κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης. Μέσα σ’ αυτά τα συμφραζόμενα παρουσιάζονται και ερμηνεύονται: α) οι σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιούνται μεταξύ 1830 και 1940 (αγροτική μεταρρύθμιση, φορολογική μεταρρύθμιση, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση), β) η ιστορία του κοινοβουλευτισμού και η σύνδεσή του με τις πελατειακές σχέσεις και, γ), η σχέση ανάμεσα στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και τις αυταρχικές κυβερνητικές πρακτικές στην περίοδο του Μεσοπολέμου.
Λέξεις Κλειδιά
κοινοβουλευτισμός, πολιτικά κόμματα, εκλογές, πελατειακές σχέσεις, μεταρρυθμίσεις, γαιοκτημονικές ελιτ, εφοπλιστικές ελιτ, ομογενειακές ελίτ, το εθνικό ζήτημα, το κοινωνικό ζήτημα, θεσμικός και κοινωνικός εκσυγχρονισμός, "Εθνικός Διχασμός"
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις200,7
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων602,2
Συγγραφή εργασίας / εργασιών301,1
Σύνολο1104
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Αντ. Μωυσίδης, Σπ. Σακελλαρόπουλος (επιμ.), Η Ελλάδα στον 19ο και 20ο αιώνα, Αθήνα 2010 (Moisidis A., Sakellaropoulos Sp. (ed.), Greece in the 19th and 20th century, Athens 2010.) Κ. ΓΑΡΔΙΚΑ, Β. ΚΕΧΡΙΩΤΗΣ, Χ. ΛΟΥΚΟΣ, Χ. ΛΥΡΙΤΖΗΣ, Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗ (ΕΠΙΜ.), Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, ΝΕΦΕΛΗ, ΑΘΗΝΑ 2008.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Επιπρόσθετη επιλεγμένη Βιβλιογραφία Αγριαντώνη Χ., Οι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Ιστορικό Αρχείο - Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1986. ∆ερτιλής Γιώργος B., Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920, τ. 2, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005. Δερτιλής Γιώργος Β., Κοινωνικός μετασχηματισμός και στρατιωτική επέμβαση, 1880-1909, Εξάντας, Αθήνα 1977. Δερτιλής Γ. Β., Ελληνική οικονομία και βιομηχανική επανάσταση (1830-1910), Σάκκουλας, Αθήνα 1984. Δερτιλής Γ.Β., Ατελέσφοροι ή τελεσφόροι; Φόροι και εξουσία στο Νεοελληνικό Κράτος, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1993. Δερτιλής Γ., Το ζήτημα των τραπεζών 1871-1873, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1980. Δημαράς Α., Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε. Τεκμήρια ιστορίας, τόμοι Α’-Β’, εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1973/4. Διαμαντούρος Ν., Οι απαρχές της συγκρότησης σύγχρονου κράτους στην Ελλάδα 1821-1828, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2002. Διαμαντούρος Ν., Πολιτισμικός δυισμός και πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2000. Κολιόπουλος Ι., Ληστές της κεντρικής Ελλάδας στα μέσα του 19ου αι., Ερμής, Αθήνα 1979. Κορασίδου Μ., Οι Άθλιοι των Αθηνών και οι θεραπευτές τους. Φτώχεια και φιλανθρωπία στην ελληνική πρωτεύουσα το 19ο αιώνα, ΙΑΕΝ, Αθήνα 1995. Καρδάσης Β., Από του ιστίου εις τον ατμόν, Ελληνική εμπορική ναυτιλία 1858-1914, ΠΤΙ-ΕΤΒΑ, Αθήνα 1993. Λεονταρίτης Γ., Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, Εξάντας, Αθήνα 1978 Λεονταρίτης Γιώργος Β., Η Ελλάδα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο 1917-1918, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2000. Λεονταρίτης Γ., Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, Εξάντας, Αθήνα 1978. Λιάκος Αντώνης (επιμ.), Το 1922 και οι πρόσφυγες. Μια νέα ματιά, Νεφέλη, Αθήνα 2011. Λιάκος Αντώνης, Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας και η ανάδυση των κοινωνικών θεσμών, Αθήνα, Ίδρυμα Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΙΕΠΕΤΕ), 1993. Γ. και Xρήστος Xατζηιωσήφ (επιµ.), Bενιζελισµός και αστικός εκσυγχρονισµός, Πανεπιστηµιακές Eκδόσεις Kρήτης, Hράκλειο 1992. Παναγιωτόπουλος Β. (επιμ), Εκσυγχρονισμός και βιομηχανική επανάσταση στα Βαλκάνια το 19ο αι., Θεμέλιο, Αθήνα 1980. Παπαγιαννάκης Λ., Ελληνικοί σιδηρόδρομοι 1862-1910, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1982. Συναρέλλη Μ., Δρόμοι και λιμάνια στην Ελλάδα 1830 –1880, ΠΤΙ-ΕΤΒΑ, Αθήνα 1989. Έλλη Σκοπετέα, Tο «Πρότυπο Bασίλειο» και η Mεγάλη Iδέα. Όψεις του εθνικού προβλήµατος στην Eλλάδα (1830-1880), Πολύτυπο, Αθήνα 1988. Έλλη Σκοπετέα, Η ∆ύση της Ανατολής. Εικόνες από το τέλος της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας, Γνώση, Αθήνα 1992. Σταυρίδη - Πατρικίου Λ., Ο Γ. Σκληρός στην Αίγυπτο. Σοσιαλισμός, δημοτικισμός και μεταρρύθμιση, Θεμέλιο, Αθήνα 1988. Τσουκαλάς Κ., Κοινωνική ανάπτυξη και κράτος. Η συγκρότηση του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα, Θεμέλιο, Αθήνα 1981. Χέρρινγκ Γκούνναρ , Τα ελληνικά πολιτικά κόµµατα, τ. 2, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2002. Ψυχογιός Δ., Προίκες, φόροι, σταφίδες ψωμί. Οικονομία και οικογένεια στην αγροτική Ελλάδα του 19ου αι., ΕΚΚΕ, Αθήνα 198
Τελευταία Επικαιροποίηση
25-11-2020