Πηγές του προσκυνηματικού τουρισμού: Προσκυνηματικοί Οδηγοί, Βίοι Αγίων, Περιηγητικά κείμενα

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΠηγές του προσκυνηματικού τουρισμού: Προσκυνηματικοί Οδηγοί, Βίοι Αγίων, Περιηγητικά κείμενα / Sources of Pilgrimage Tourism: Pilgrimage Guides, Lives of Saints, Travel texts
ΚωδικόςΘΤ003
ΣχολήΘεολογική
ΤμήμαΚοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
Υπεύθυνος/ηΣυμεών Πασχαλίδης
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600020152

Πρόγραμμα Σπουδών: ΔΠΜΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ (2021-σήμερα)

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 39
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΥποχρεωτικό116

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΠηγές του προσκυνηματικού τουρισμού: Προσκυνηματικοί Οδηγοί, Βίοι Αγίων, Περιηγητικά κείμενα
Ακαδημαϊκό Έτος2022 – 2023
Περίοδος ΤάξηςΧειμερινή
Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600222910
Τύπος Μαθήματος
Γενικού Υποβάθρου
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
  • Eξ απoστάσεως εκπαίδευση
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Mε την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές – θα διακρίνουν τις κύριες πηγές του προσκυνηματικού τουρισμού – θα εντοπίζουν τις φυσικές και ηλεκτρονικές θέσεις άντλησής τους – θα χρησιμοποιούν τους σημαντικότερους, παλαιότερους και νεότερους, προσκυνηματικούς οδηγούς μονών και χριστιανικών προσκυνημάτων του Ελλαδικού χώρου. – θα αναλύουν τις κυριότερες αγιολογικές πηγές που αφορούν στους ιδρυτές και στο αγιολογικό πλαίσιο των σημαντικότερων προσκυνηματικών κέντρων του Ελλαδικού χώρου. – θα διακρίνουν και θα αναλύουν τα παλαιότερα και νεότερα περιηγητικά κείμενα και θα τα εντοπίζουν στις φυσικές και ηλεκτρονικές θέσεις άντλησής τους.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
Περιεχόμενο Μαθήματος
Εβδομάδα #1 Εισαγωγικά. Η διαμόρφωση των μεγάλων χριστιανικών προσκυνημάτων από την παλαιοχριστιανική περίοδο μέχρι σήμερα. Τα Προσκυνητάρια. Η διαμόρφωση και εξέλιξή τους κατά τη βυζαντινή και νεότερη περίοδο (Σ. Πασχαλίδης) Εβδομάδα #2 Τα Προσκυνητάρια των Αγίων Τόπων και του Αγίου Όρους: Από τα Οδοιπορικά των Αγίων Τόπων και τα Πάτρια του Αγίου Όρους στους σύγχρονους Προσκυνηματικούς Οδηγούς (Σ. Πασχαλίδης) Εβδομάδα #3 Προσκυνητάρια σημαντικών προσκυνηματικών κέντρων του βορειοελλαδικού χώρου (Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρος) (Σ. Πασχαλίδης) Εβδομάδα #4 Προσκυνητάρια σημαντικών προσκυνηματικών κέντρων του λοιπού ελλαδικού, ηπειρωτικού και νησιωτικού χώρου (Σ. Πασχαλίδης) Εβδομάδα #5 Τα αγιολογικά κείμενα ως πηγές του προσκυνηματικού τουρισμού. Σύγχρονα εργαλεία για την προσέγγιση και αξιοποίησή τους (Δ. Κακλαμάνος) Εβδομάδα #6 Τα Αγιορειτικά αγιολογικά κείμενα ως πηγές για τον προσκυνηματικό τουρισμό στον ιερό Άθωνα (Δ. Κακλαμάνος) Εβδομάδα #7 Αγιολογικές πηγές για τον προσκυνηματικό τουρισμό στα σύγχρονα προσκυνήματα του Βορειοελλαδικού χώρου (Δ. Κακλαμάνος) Εβδομάδα #8 Αγιολογικές πηγές για τον προσκυνηματικό τουρισμό στα σύγχρονα προσκυνήματα του λοιπού ηπειρωτικού χώρου (Δ. Κακλαμάνος) Εβδομάδα #9 Αγιολογικές πηγές για τον προσκυνηματικό τουρισμό στα σύγχρονα προσκυνήματα του νησιωτικού χώρου Ι (Πάτμος, Κρήτη, νησιά Βορείου Αιγαίου) (Δ. Κακλαμάνος) Εβδομάδα #10 Αγιολογικές πηγές για τον προσκυνηματικό τουρισμό στα σύγχρονα προσκυνήματα του νησιωτικού χώρου ΙΙ (Νησιά Σαρωνικού, Κυκλάδες, Επτάνησα, Κύπρος) (Δ. Κακλαμάνος) Εβδομάδα #11 Τα περιηγητικά κείμενα ως πηγές του προσκυνηματικού τουρισμού. Περιηγητικά κείμενα για τα προσκυνηματικά κέντρα του βορειοελλαδικού χώρου (Σ. Πασχαλίδης) Εβδομάδα #12 Περιηγητικά κείμενα για τα προσκυνηματικά κέντρα του λοιπού ελλαδικού, ηπειρωτικού και νησιωτικού χώρου (Σ. Πασχαλίδης) Εβδομάδα #13 Ανασκόπηση της ύλης του μαθήματος - Παρουσίαση και εξέταση εργασιών (Σ. Πασχαλίδης - Δ. Κακλαμάνος)
Λέξεις Κλειδιά
Προσκυνητάρια, αγιολογικές πηγές, περιηγητικά κείμενα, μοναχισμός, χριστιανικά προσκυνήματα
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Διαφάνειες
  • Πρωτεύουσα και δευτερεύουσα Βιβλιογραφία
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις39
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων35
Συγγραφή εργασίας / εργασιών50
Εξετάσεις25
Σύνολο149
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
• Ντ. Αντωνακάτου, Ελληνικά Μοναστήρια – Πελοπόννησος, τ. Α-Β, Αθήνα 1976-1979. • Ιερομ. Βενέδικτος Αγιορείτης, Συναξαριστής 19ου και 20ού αιώνα, Νέα Σκήτη Αγίου Όρους 2013. • Απ. Γλαβίνας, To Mοναστήρι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας, Θεσσαλονίκη 1983. • Τ. Γριτσόπουλος, Μονή Φιλοσόφου, Αθήνα 1960. • Α. Δάρδας, Τα Μοναστήρια της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης, Θεσσαλονίκη 1993. • Δ. Eυγενίδου - I. Kανονίδης - Θ. Παπαζώτος, Tα Mνημεία των Πρεσπών, Aθήνα 1991. • Σωφρόνιος Eυστρατιάδης (Mητρ. πρ. Λεοντοπολεως), Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αθήνα 1995 (φωτ. ανατ.). • Σ. Καδάς, Η Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου. Ιστορία Τέχνη - Κειμήλια - Προσκυνηματικός Οδηγός, Άγιον Όρος 1997. • Δ. Καμαρούλιας, Τα Μοναστήρια της Ηπείρου, τ. Α΄-Β΄, Αθήνα 1996. • Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης του Δήμου Θεσσαλονίκης, ΚΗ΄ Δημήτρια, Ζ΄ Επιστημονικό Συμπόσιο: «Χριστιανική Θεσσαλονίκη – Σταυροπηγιακές και Ενοριακές Μονές», Θεσσαλονίκη 1995. • Ιωάννης Κομνηνός, Προσκυνητάριον του Αγίου Όρους του Άθωνος, Ενετίησι 1745 • B. Kόντη (επιμ.), O Mοναχισμός στην Πελοπόννησο (4ος-15ος αι.), [EIE/IBE Διεθνή Συμπόσια 14], Aθήνα 2004. • Μ. Λαγγής, Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τ. Α-ΙΒ´, Αθήναι 1980. • Eυ. Λέκκος, Tα Mοναστήρια του Eλληνισμού, Ιστορία - Παράδοση Τέχνη, τ. Α΄-Β΄, Αθήνα 1998. • Ιερά Mεγίστη Mο¬νή Bατοπαιδίου. Παράδοση - Ιστορία – Tέ¬χνη, τ. A΄-Β´, Άγιον Όρος 1996. • Ιερά Μονή Διονυσίου, Διονυσιάτικον Αγιολόγιον, Άγιον Όρος 2004. • Ι. Μονή Καρακάλλου, Εικόνες Ιεράς Μονής Καρακάλλου, Άγιον Όρος 2011. • Ι. Μονη Παντοκράτορος, Λειμωνάριον Ιεράς Μονής Παντοκράτορος, Άγιον Όρος 2011. • Ιερά Mονή Φιλοθέου, Άγιον Όρος 1990. • Mον. Iσίδωρος Kαυσοκαλυβίτης, Προσκυνητάριον της Ιεράς Σκήτης των Kαυσοκαλυβίων, Θεσσαλονίκη 2000. • Iερομ. Mακάριος Σιμωνοπετρίτης [διασκ. γαλλ. Γ. Πεντζίκης], Nέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τ. 1-12, Ορμύλια-Αθήνα 2001-2008. • Μακάριος Τριγώνης, Προσκυνητάριον της Βασιλικής και Σεβασμίας Μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Αθανασίου του εν τω Άθω. Συντεθέν μεν παρά Μακαρίου Κυδωνέως του εκ χώρας Χανίων, του Τριγώνη, του και της αυτής Μονής Σκευοφύλακος, τύποις δε νυν πρώτον εκδοθέν, επιμελεία και δαπάνη του Πανοσιωτάτου Κυρίου Σεργίου ιερομονάχου, του εκ ταύτης της Αγίας Λαύρας, Ενετίησιν 1772. • Ι. Μαμαλάκης, Το Άγιον Όρος δια μέσου των αιώνων, Θεσσαλονίκη • Γ. Mαντζαρίδης - Ε. Τσιγαρίδας, Οι θαυματουργές εικόνες στο Περιβόλι της Παναγίας, Άγιον Όρος 2013. • Αθ. Μάργαρης (επιμ.), Συναξαριστής Nεομαρτύρων, Θεσσαλονίκη 1989. • Χ. Μπούρας, Η Νέα Μονή της Χίου. Ιστορία και Αρχιτεκτονική, Αθήναι 1981 • Π. Μυλωνάς, Βασίλι Γκρηγκόροβιτς Μπάρσκι. Τα ταξίδια του στο Άγιον Όρος (1725-1726, 1744-1745), Θεσσαλονίκη 2009. • Μοναχός Μωϋσής Αγιορείτης, Οι Άγιοι του Αγίου Όρους, Θεσσαλονίκη 2008. • Nικόδημος Aγιορείτης, Συναξαριστής των Δώδεκα Mηνών του Ενιαυτού…, τ. A΄-Γ΄, Αθήνα 2005. • Iερομ. Nικόδημος Λαυριώτης, Mεγίστη Λαύρα του Αγίου Αθανασίου Αγίου Όρους. Eικονογραφικός Οδηγός - Προσκυνητάριον, Άγιον Όρος 1988. • Ν. Νικονάνος, Μετέωρα: Τα Μοναστήρια και η Ιστορία τους, Αθήνα 1987. • Φ. Oικονόμου, Αγιολόγιον πάντων των εν Ηπείρω Αγίων, Αθήναι 1991. • Σ. Παπαδόπουλος, Μονή Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου: Ιστορικός και Αρχαιολογικός Οδηγός, Πάτμος 1977. • Δ. Παπάζης, Ιστορία της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου (Σκήτη) Βεροίας, Βέροια 1995. • Σ. Πασχαλίδης – Δ. Στρατής, Τα Mοναστήρια της Μακεδονίας, τ. Α´: Ανατολική Μακεδονία, Θεσσαλονίκη 1996. • Σ. Πασχαλίδης, Ιερά Mονή Παντοκράτορος. Προσκυνηματικός Οδηγός, Άγιον Όρος 2005 [= S. Paschalidis, The Holy Monastery of Pantokrator: A Pilgrim’s Guide, transl. E. Tamiolakis, Mount Athos 2005] • Σ. Πασχαλίδης, Προσκυνητάριον Ιεράς Mονής Ξενοφώντος, Άγιον Όρος 2012 • Σ. Πασχαλίδης (επιστ. επιμ.), Των εν Άθω Αγίων ο χορός. Αγιορειτικόν Πανάγιον, Θεσσαλονίκη 2013 • Μον. Παύλος Λαυριώτης, Λαυριώτικον Αγιολόγιον, Άγιον Όρος 2010. • Στ. Πελεκανίδης, Bυζαντινά και Mεταβυζαντινά Mνημεία της Πρέσπας, Θεσσα¬λονίκη 1960. • Γ. Πεντζίκης, Άγιον Όρος, τ. 1: Μοναχικός Βίος - Τόπος - Φύση - Άγιοι του Άθω - Θεσμοί -Αρχιετεκτονική - Ιστορία - Τέχνη, Αθήνα 2003. • Γ. Πεντζίκης, Άγιον Όρος, τ. 2: Εφέστιες εικόνες - Μονές - Σκήτες - Πρωτάτο - Καρυές - Περιηγήσεις - Κειμήλια - Χάρτες - Κελλιά, Αθήνα 2003. • Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Πρακτικά Διημερίδας: «Tο Mοναστήρι του Tιμίου Προδρόμου (“Σκήτη Bεροίας”)», Bέροια 1994. • Διεθνές Συμπόσιο: Ι. Μονή Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου – 900 χρόνια ιστορικής μαρτυρίας (1088-1988). Πρακτικά, Αθήναι 1989. • Προηγ. Σάββας Λαυριώτης, Προσκυνητάριον της βασιλικής και σεβασμίας μονής Μεγίστης Λαύρας του αγίου Αθανασίου του εν τω Άθω, Ενετίησιν 1780. • Σέργιος Σιγάλας, Μητρ. Γρεβενών, Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορος (Ζάβορδας) και το Κειμηλιοφυλάκιον αυτής, Γρεβενά 1991. • Γερ. Σμυρνακης, Tο Άγιον Όρος, Kαρυές 1988 (φωτ. ανατ.) • Δ. Σοφιανός, Mετέωρα - Oδοιπορικό, Mετέωρα 1990. • Γ. Στογιόγλου, Η εν Θεσσαλονίκη Πατριαρχική Μονή Βλατάδων, Θεσσαλονίκη 1971. • Μητρ. Τιτ. Συλλιγαρδάκης, Κρήτες Άγιοι, Ρέθυμνον 1983. • Γ. Σωτηρίου, Οι Άγιοι της Λέσβου, Μυτιλήνη 1990. • A.-A. Tαχιάος, Bυζάντιο - Σλάβοι - Άγιον Όρος. Αναδρομή σε αμοιβαίες σχέσεις και επιδράσεις, Θεσσαλονίκη 2006. • Π. Yφαντής, Mέγα Σπήλαιο. Iστορία, Πνευματική και Eθνική Mαρτυρία, Aθήνα 2002. • Π. Χαλκιά-Στεφάνου, Οι Άγιοι της Χίου, Αθήνα 2008. • Π. Xρήστου, Tο Άγιον Όρος. Aθωνική Πολιτεία - Iστορία Tέχνη Zωή, Aθήνα 1987. • Π. Χρήστου κ.ά., Tα Αγιολόγιον της Θεσσαλονίκης, τ. A΄-B΄, Θεσσαλονίκη 1996-1997. • Ν. Ψιλάκης, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης, τ. 1-2, Ηράκλειο 1992-2002.
Τελευταία Επικαιροποίηση
20-11-2022