Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Μετά την ολοκλήρωση των διαλέξεων οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:
- διακρίνουν την τοπογραφία της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης.
- περιγράφουν την Εκκλησιαστική Αρχιτεκτονική των μνημείων (4ος-14ος αιώνας)που βοηθά στην χρονολόγησή τους
- αναλύουν το εικονογραφικό πρόγραμμα των παραπάνω μνημείων που βοηθά στην χρονολόγηση του διακόσμου
- εξασκηθούν στην "ανάγνωση" των χαρακτηριστικών των εικόνων
Περιεχόμενο Μαθήματος
Από τον 4ο αιώνα μ.Χ. ως το 1430, έτος της οριστικής κατάληψης της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους η Θεσσαλονίκη «συμβασιλεύουσα» και δεύτερη πόλη του Βυζαντίου, στήριξε την αυτοκρατορική πολιτική στο ευρωπαϊκό τμήμα του αυτοκρατορίας. Την παλαιολόγεια περίοδο η Θεσσαλονίκη φέρεται αυτοδύναμη στην πνευματική και καλλιτεχνική πορεία της, ενώ υπήρξε πρωτοπόρα στη διανόηση και στη θεολογική σκέψη της εποχής.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Θεσσαλονίκη συνέχισε να διαδραματίζει έναν ηγετικό ρόλο στα βαλκάνια, στο επίπεδο της πνευματικής και καλλιτεχνικής παραγωγής. Τα μνημεία (Ροτόντα, Άγιος Δημήτριος, Αχειροποίητος, Μονή Λατόμου, Αγία Σοφία, Άγιος Νικόλαος Ορφανός, Υπαπαντή, Νέα Παναγία, Άγιος Αθανάσιος κλπ.) αντιπροσωπεύουν διαχρονικά τον πολιτισμό και την τέχνη της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου.
Σκοπός του μαθήματος είναι να αντιληφθούν οι φοιτητές την εξαιρετική ποιότητα και την ποικιλία των καλλιτεχνικών τάσεων που υποδεικνύουν τον μεσαιωνικό μας πολιτισμό. Ωστόσο, οι πιο αψευδείς μάρτυρες της καλλιτεχνικής επίδοσης είναι τα μνημεία της πόλης, τα οποία με τον περίτεχνο ψηφιδωτό και τοιχογραφικό διάκοσμο περιλαμβάνονται στα πιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς στον Βαλκανικό χώρο.
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
Ευτ. Κουρκουτίδου-Νικολαΐδου, Χρ. Μαυροπούλου-Τσιούμη, Χ. Μπακιρτζής, Ψηφιδωτά της Θεσσαλονίκης, (4ος -14ος αι.), Αθήνα 2012.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Eft. Kourkoutidou – Nikolaidou, Ch. Mavropoulou-Tsioumi, Ch. Bakirtzis, Mosaics of Thessaloniki, (4th-14th century), Athens 2012.