Αρχαιοβοτανική – Άνθρωποι και Φυτά στην προϊστορική νοτιοανατολική Ευρώπη και την ανατολική Μεσόγειο
| Τίτλος | Αρχαιοβοτανική – Άνθρωποι και Φυτά στην προϊστορική νοτιοανατολική Ευρώπη και την ανατολική Μεσόγειο / Archaeobotany – Humans and plants in prehistoric southeastern Europe and eastern Mediterranean |
| Κωδικός | ΑΠΡ 712 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Ιστορίας και Αρχαιολογίας |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Κοινό | Όχι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600015916 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΜΣ στην Αρχαιολογία, Τέχνη και Πολιτισμό 2024-2025
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 0
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Προϊστορική Αρχαιολογία | Υποχρεωτικό | Χειμερινό/Εαρινό | - | 15 |
| Τίτλος | Αρχαιοβοτανική – Άνθρωποι και Φυτά στην προϊστορική νοτιοανατολική Ευρώπη και την ανατολική Μεσόγειο |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2022 – 2023 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ | |
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600228587
|
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600228587
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται ότι στο πλαίσιο του μαθήματος θα
• κατανοήσουν τη σημασία των φυτών στη διαμόρφωση των προϊστορικών κοινωνιών της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου
• γνωρίσουν τα βασικά επιμέρους μεθοδολογικά εργαλεία έρευνας μέσα από τη βιβλιογραφία, εργαστηριακές ασκήσεις και ασκήσεις στο πεδίο
• εξοικειωθούν με τις θεωρητικές προσεγγίσεις που αφορούν τη σχέση ανθρώπων και φυτών στην προϊστορική περίοδο
• κατανοήσουν τη διαδικασία και τη σημασία της διαμόρφωσης των δεδομένων που επιτρέπουν τη διερεύνηση των αγροτικών πρακτικών, της διαχείρισης του πλεονάσματος, της οργάνωσης του χώρου ενδοκοινοτικά καθώς και στο περιβάλλον κάθε οικισμού
• θα ερευνήσουν το ρόλο των φυτών και ειδικότερα των καλλιεργούμενων ειδών, στηνξ κατανόηση των προϊστορικών κοινωνιών και αλλαγών που επήλθαν στο χώρο και το χρόνο
• ευαισθητοποιηθούν σε μεθοδολογικά και πρακτικά ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από την εμπλοκή του ερευνητή στο συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο
• εξασκηθούν στην προφορική και γραπτή παρουσίαση των ιδεών/επιχειρημάτων τους
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Το σεμινάριο επικεντρώνεται στη διερεύνηση του ρόλου των φυτών στη διαμόρφωση των προϊστορικών κοινωνιών στη νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα εξετάζονται συγκριτικά δεδομένα και από άλλες περιοχές του κόσμου. Η Αρχαιοβοτανική αποτελεί το ειδικότερο αντικείμενο του μαθήματος και εξετάζονται επιμέρους τομείς όπως η παλυνολογία, η ανθρακολογία, η μελέτη καρπών και σπερμάτων ή άλλων μακροκαταλοίπων και μικροκαταλοίπων (αμυλόκοκκοι και φυτόλιθοι), στο βαθμό που αυτά συμβάλουν στη διερεύνηση της προϊστορικής ανθρώπινης δράσης. Μέσα από μια πληθώρα δεδομένων εξετάζονται συγκεκριμένες ανθρώπινες επιλογές που αφορούν την επιλογή του χώρου εγκατάστασης, την οργάνωση της παραγωγής της τροφής, της διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, δικτύων επαφών μεταξύ περιοχών, αλλαγών στο χρόνο στην οικονομική και κοινωνική οργάνωση των προϊστορικών κοινωνιών. Μέσα από τα φυτικά κατάλοιπα προσεγγίζονται πτυχές της ανθρώπινης δράσης κατά το προϊστορικών παρελθόν που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που αφορούν τόσο την καθημερινότητα όσο και ειδικές περιστάσεις (π.χ. συλλογικά πλαίσια κατανάλωσης τροφής, ταφικές πρακτικές, τελετουργικές και θεραπευτικές πρακτικές). Η προσέγγιση στο πλαίσιο του μαθήματος αποκαλύπτει την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων επιλογών που οδηγούν σε πολιτισμικές διαφοροποιήσεις στο χώρο και το χρόνο.
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Διαδραστικές ασκήσεις
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Αξιολόγηση των Φοιτητών
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 75 | ||||
| Σεμινάρια | 20 | ||||
| Εργαστηριακή Άσκηση | 50 | ||||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 130 | ||||
| Εκπαιδευτικές επισκέψεις και παρακολούθηση συνεδρίων / σεμιναρίων / εκδηλώσεων | 45 | ||||
| Εκπόνηση μελέτης (project) | 30 | ||||
| Συγγραφή εργασίας / εργασιών | 100 | ||||
| Σύνολο | 450 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Οι φαιτητές και οι φοιτήτριες καλούνται να μελετήσουν μικρής έκτασης κείμενα από συγκεκριμένη ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση βιβλιογραφία και να παρουσιάσουν σύντομα την κριτική τους αποτίμηση. Η αξιολόγηση θα βασίζεται στις εβδομαδιαίες παρουσιάσεις τους, τη δυνατότητα να επιχειρηματολογούν και να απαντούν σύνθετες ερωτήσεις επί της βιβλιογραφίας καθώς και σε σύντομη συνθετική γραπτή εργασία στο τέλος του μαθήματος.
Επιπλέον συμμετέχουν σε εργαστήριο Αρχαιοβοτανικής, αναλαμβάνουν να μελετήσουν πλήρως ένα δείγμα αρχαιοβοτανικό, κάθε φοιτήτρια/φοιτητής ξεχωριστά, και στη συνέχεια συγκεντρώνουν τα δεδομένα που παρήγαγαν με στόχο τη συγγραφή ενός σύντομου πρότζεκτ που περιλαμβάνει όλα τα στάδια της επιστημονικής διαδικασίας μιας αρχαιοβοτανικής μελέτης στο εργαστήριο, από τον προσδιορισμό των ειδών στην ανάλυση και συνθετική παρουσίαση-συζήτηση των δεδομένων.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Pearsal, D. 2016. Palaeoethnobotany, A Handbook of Procedures. Routledge, Oxford.
Chevallier, A., Marinova, E., Pena Chocarro L. 2014. Plants and People: Choices and diversity through time. Oxford, Oxbow.
Jacomet, S., Kreuz, A. 1999. Archäobotanik. Aufgaben, Methoden und Ergebnisse vegetations- und agrargeschichtlicher Forschung.Verlag: Stuttgart, Ulmer.
http://archaeobotany.dept.shef.ac.uk/wiki/index.php/Main_Page
Journal: Vegetation History and Archaeobotany (Springer)
Σ.Μ. Βαλαμώτη, 2009, H Αρχαιοβοτανική Έρευνα της Διατροφής στην Προϊστορική Ελλάδα. Θεσσαλονίκη, University Studio Press
Valamoti, SM, Fyntikoglou V, Symponis, K, 2022. Food Crops in Ancient Greek Cuisine: an archaeobotanical and textual study. Θεσσαλονίκη, University Studio Press
Andrew S. Fairbairn και Ehud Weiss (επιμ.) 2009. From Foragers to Farmers: Papers in Honour of Gordon C. Hillman. Oxford, Oxbow Books.
Karen Hardy and Lucy Kubiak-Martens, (επιμ.) 2016. Wild Harvest: Plants in the Hominin and Pre-Agrarian Human Worlds (Studying Scientific Archaeology 2. Oxford & Philadelphia: Oxbow Books.
Τελευταία Επικαιροποίηση
27-03-2023
