ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

ΟΧΙ

Η/Υ, διαδίκτυο, elearning, προτζέκτορας, e-mail.

Το μάθημα έχει ως επί το πλείστον σεμιναριακό χαρακτήρα και βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή των φοιτητών. Συνεπώς, ανεξάρτητα από ορισμένες εισηγήσεις εισαγωγικού χαρακτήρα που πραγματοποιεί ο διδάσκων, οι φοιτητές έρχονται σε επαφή και επεξεργάζονται αφενός ιστορικές πηγές της εποχής και αφετέρου ιστοριογραφικά έργα που άπτονται πτυχών των ελληνοϊταλικών σχέσεων και ανταλλαγών που λαμβάνουν χώρα κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Πέραν της ομαδικής εργασίας που διεξάγεται, οι συμμετέχοντες φοιτητές (υποχρεωτικές παρουσίες: 11) καλούνται να πιστοποιήσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απέκτησαν, αναλαμβάνοντας σε ατομικό επίπεδο να προβούν στην προφορική (εντός της τάξης) και γραπτή παρουσίαση, ανάλυση και ερμηνεία των θεματικών που τους ανατίθενται επί τη βάσει πρωτογενών και δευτερογενών πηγών. Για όσους φοιτητές αδυνατούν να παρακολουθήσουν τις 13 εβδομαδιαίες συναντήσεις στην τάξη προβλέπεται γραπτή ή προφορική τελική εξέταση επί ορισμένης βιβλιογραφίας.

Stuart T. Miller, Νεότερη και σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία, Gutenberg, Αθήνα 2018.

– Παγκράτης Γ. Δ., Ιστορία της Ιταλίας: Από τη συνθήκη του Λόντι στην ενοποίηση (1454-1870) [ηλεκτρ. βιβλ.], Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, 2015, σσ. 13-108. Προσβάσιμο ελεύθερα στον ακόλουθο ιστότοπο: https://repository.kallipos.gr/handle/11419/3959 – Γιαλαμά Δ., Ελληνίδες μάγισσες στη Βενετία 16ος – 18ος αιώνας. Με βάση τις δικογραφίες της Ιεράς Εξέτασης της Βενετίας, Αθήνα 2009. – Γιαννακόπουλος Ι., Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίαν: Μελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραμμάτων από του Βυζαντίου εις την Δυτικήν Ευρώπην, Αθήνα 1965. – Γριμάνης Σ., «Ο Μεθώδιος Μορώνης και οι αιτιάσεις των Καθολικών εναντίον των Ορθοδόξων της Βενετίας (1677-1679)», Θησαυρίσματα 43 (2014), σελ. 277-344. – Δεσποτάκης Ε., «Το ζήτημα της ταφής των Ελλήνων της Βενετίας (τέλη 15ου – αρχές 16ου αιώνα)», Θησαυρίσματα 41-42 (2011-2012), σελ. 115-137. – Δεσποτάκης Ε. (αδ. διδακτ. διατρ.), Ενωτικοί Έλληνες στη Βενετία και το δίκτυο των φιλενωτικών της Κρήτης (15ος αι.), Αθήνα 2015. – Grivaud G., «Η κατάκτηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς», στο: Θ. Παπαδόπουλλος (επιμ.), Ιστορία της Κύπρου. Τουρκοκρατία, τ. ΣΤ΄, Λευκωσία 2011, σελ. 1-182. – Καπλάνης Τ., «Νεόφυτος Ροδινός-Ιωακείμ Κύπριος: Λογοτεχνικές αποτυπώσεις της Κύπρου και ταυτότητες στο 17ο αι.», ΕΚΕΕ 37 (2013-14), σελ. 283-310. – Καραγιάννη Ο., (αδ. διδακ. διατρ.), Κοινωνία και πολιτισμός του ελληνορθόδοξου κόσμου της Βενετίας τον 17ο αιώνα: έργα τέχνης και αντικείμενα υλικού βίου από αρχειακές πηγές, Αθήνα 2014. – Καραγιάννη Ο., «Εικόνες, πίνακες και έργα μικροτεχνίας σε καταγραφές κινητής περιουσίας Ελλήνων της Βενετίας (β΄ μισό 16ου-17ου αιώνας)», Θησαυρίσματα 36 (2006), σελ. 287-308. – Καραθανάσης Α., Η Βενετία των Ελλήνων, Θεσσαλονίκη 2010. – Κατσιαρδή-Hering Ο., «Η διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών. Μια τυπολογία των μετακινήσεων», στο: Σ. Ασδραχάς (επιμ.), Ελληνική Οικονομική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄ αιώνας, τ. Α΄, Αθήνα 2003, σελ. 219-247. – Κατσιαρδή-Hering Ο., «Από τις “ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού” στην ιστοριογραφία του μεταναστευτικού φαινομένου (15ος-19ος αι.)», στο: Π. Κιτρομηλίδης και Τ. Σκλαβενίτης (επιμ.), Ιστοριογραφία της Νεότερης και Σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002. Πρακτικά Δ΄ Διεθνούς Συνέδριου Ιστορίας, τ. Β΄, Αθήνα 2004, σελ. 223-250. – Κατσιαρδή-Hering Ο., «Από την οθωμανική κατάκτηση ως την εδραίωση του νεοελληνικού κράτους», στο: Ι. Χασιώτης, Ο. Κατσιαρδή-Hering και Ε. Αμβατζή (επιμ.), Οι Έλληνες στη Διασπορά 15ος – 21ος αι., Αθήνα 2006, σελ. 35-52. – Κατσιαρδή-Hering Ο., «Έλλην, Γραικός, Ρωμηός: από το πολυεθνικό στο εθνικό», στο: Ο. Κατσιαρδή-Hering, Α. Παπαδία-Λάλα, Κ. Νικολάου και Β. Καραμανωλάκης (επιμ.), Έλλην, Ρωμηός, Γραικός. Συλλογικοί προσδιορισμοί και ταυτότητες, Αθήνα 2018, σελ. 19-35. – Κιτρομηλίδης Π., «Βιβλία και ανάγνωση στη Λευκωσία της Αναγέννησης. Η μαρτυρία της βιβλιοθήκης του Μάρκου Ζαχαρία», στο: Χ. Μαλτέζου (επιμ.), Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου Κύπρος-Βενετία: κοινές ιστορικές τύχες (Αθήνα, 1-3 Μαρτίου 2001), Βενετία 2002, σελ. 263-275. – Κουτμάνης Σ., «Όψεις της εγκατάστασης των Ελλήνων στη Βενετία το 17ο αιώνα», Θησαυρίσματα 35 (2005), σελ. 309-339. – Κουτμάνης Σ., «Το τρίτο είδος. Θρησκευτική υβριδικότητα και κοινωνική αλλαγή στην ορθόδοξη κοινότητα της Βενετίας (τέλη 17ου- αρχές 18ου αι.)», Θησαυρίσματα 37 (2007), σελ. 389-419. – Κουτμάνης Σ. (αδ. διδακτ. διατρ.), Έλληνες στη Βενετία (1620-1710). Κοινωνικό Φύλο-Οικονομία-Νοοτροπίες, Αθήνα 2013. – Κύρρης Κ., «Κύπριοι λόγιοι της Ενετίας κατά τους XVI και XVII αιώνες», ΔΟΠΕΚ 6 (1967), σελ. 81-95. – Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου Μ., «Κύπριοι ζωγράφοι στη Βενετία στα τέλη του 16ου αιώνα. Αρχειακές μαρτυρίες και καλλιτεχνική παραγωγή», στο: Χ. Μαλτέζου (επιμ.), Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου Κύπρος-Βενετία. Κοινές ιστορικές τύχες, Bενετία 2002, σελ. 353- 368, πίν. 1-12. – Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου Μ., «Όψεις της ζωγραφικής των εικόνων στην Κύπρο κατά τη βενετική περίοδο και οι σχέσεις με τη Βενετία», στο: Α. Νικολάου-Κονναρή (επιμ.), Η Γαληνοτάτη και η Ευγενεστάτη: Η Βενετία στην Κύπρο και η Κύπρος στη Βενετία, Λευκωσία 2009, σελ. 157-193. – Μαλτέζου Χ., «Ο κυπριακός ελληνισμός του εξωτερικού και η πνευματική του δράση κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας (1489-1571)», στο: Θ. Παπαδόπουλλος (επιμ.), Ιστορία της Κύπρου. Μεσαιωνικόν Βασίλειον - Ενετοκρατία, τ. Ε΄, Λευκωσία 1996, σελ. 1209-1227. – Μαλτέζου Χ., Η Βενετία των Ελλήνων, Αθήνα 1999. – Μαλτέζου Χ., «Κύπριοι στην πόλη του Αγίου Μάρκου μετά την τουρκική κατάκτηση του νησιού (1571)», Κατάλογος έκθεσης: Κύπρος πετράδι στο στέμμα της Βενετίας, Λευκωσία 2003, σελ. 75-82. – Μαλτέζου Χ., Από την Κύπρο στη Βενετία: Κύπριοι στη Γαληνοτάτη μετά την τουρκική κατάκτηση του νησιού, Λευκωσία 2003. – Μαλτέζου Χ., «Οι Έλληνες μέτοικοι στη Βενετία μετά την άλωση. Ταυτότητα και εθνική συνείδηση», Θησαυρίσματα 35 (2005), σελ. 175-184. - Μαλτέζου Χ. (επιστημ. δ/νση), Βενετοκρατούμενη Ελλάδα: Προσεγγίζοντας την ιστορία της, τ. 2, Αθήνα-Βενετία: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, 2010, μέρος τρίτο: «Αρχειακό υλικό της περιόδου της βενετοκρατίας» & μέρος τέταρτο: «επιλογή εκδεδομένων πηγών», σσ. 919-984. – Μαλτέζου Χ. (επιμ.), Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας: Οδηγός του Αρχείου, Βενετία: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, 2008. – Μαυροσκούφης Δ. Κ., Αναζητώντας τα ίχνη της Ιστορίας: Ιστοριογραφία, Διδακτική Μεθοδολογία και Ιστορικές Πηγές, Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 2012. – Μπαμπούνης Χ., Ιστορική Αφήγηση και Πηγές, Αθήνα: Παπαζήσης, 2013. – Μπίρταχας Σ., «Ο Έλληνας κληρικός στη Βενετία. Από τον παπά Μιχάλη και τον Άγιο Βλάση στη μητρόπολη Ιταλίας», στο: Χ. Μαλτέζου (επιμ.), Δημόσια Ιλαρία, Βενετία 1999, σελ. 75-103. – Μπίρταχας Σ. (αδ. διδακτ. διατρ.), Ο Paolo Sarpi και οι ελληνορθόδοξοι βενετοί υπήκοοι ανάμεσα στη Ρώμη και στη Βενετία, Κέρκυρα 2001. - Μπίρταχας Σ., «Μορφές πρόσληψης της Μεταρρύθμισης και μηχανισμοί πειθάρχησης στην Ιταλία στα μέσα του 16ου αιώνα: Κύπριοι βενετοί υπήκοοι στη Ρωμαϊκή Ιερά Εξέταση», ΚΣ 73 (2011), σελ. 157-169. – Μπίρταχας Σ., «Ουμανισμός, Μεταρρύθμιση και Αντιμεταρρύθμιση στη βενετική Κύπρο: αφομοίωση, αντίσταση και νέες ταυτότητες», στο: Κ. Δημάδης (επιμ.), Ταυτότητες στον ελληνικό κόσμο (από το 1204 έως σήμερα), τ. Γ΄, Αθήνα 2011, σελ. 665-674. – Μπίρταχας Σ., Κοινωνία, πολιτισμός και διακυβέρνηση στο βενετικό κράτος της θάλασσας. Το παράδειγμα της Κύπρου, Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2011. – Νικολάου-Κονναρή Α., «Φιλίες του πνεύματος στους ιταλικούς λογοτεχνικούς κύκλους του Cinquecento: ο Torquato Tasso (1544-1595), ο Pietro de Nores (πριν από το 1570 (;) – μετά από το 1646/8 και οι άλλοι», Δ΄ Διεθνές Κυπρολογικό Συνέδριο (Λευκωσία, 29 Απριλίου-3 Μαΐου 2008), (υπό δημοσίευση). – Νικολάου-Κονναρή Ά., «Κύπριοι της διασποράς στην Ιταλία μετά το 1570/1: η περίπτωση της οικογένειας Δενόρες», στο: Ά. Νικολάου-Κονναρή (επιμ.), Η Γαληνοτάτη και η Ευγενεστάτη. Η Βενετία στην Κύπρο και η Κύπρος στη Βενετία, Λευκωσία 2009, σελ. 218-239. – Ντόκος Κ., Μελέντη Μ., «Το ξένο λεξιλόγιο στις ελληνικές πηγές της βενετοκρατίας: Γλωσσάριο μεταγλωττισμένων ιταλικών όρων που περιέχονται σε δημοσιευμένες νοταριακές πράξεις των Ιόνιων Νησιών», Εώα και Εσπέρια 3 (1996-1997), σσ. 83-148. – Παπαδάμου Χ., «Κύπριοι στη Βενετία μετά τον Πόλεμο της Κύπρου (1570/1). Προσωπογραφικές προσεγγίσεις: η περίπτωση της οικογένειας Fini», Θησαυρίσματα 44 (2014), σελ. 225-255. – Παπαδάμου Χ. (αδ. διδακτρ. διατρ.), Κύπριοι πρόσφυγες στη Βενετία μετά τον Πόλεμο της Κύπρου (1570-71). Ανασυγκρότηση του βίου, κοινωνική και πολιτισμική ένταξη (1570-1650), Λευκωσία, 2019. – Παπαδία-Λάλα Α., «Εγκαταστάσεις πληθυσμών στην ελληνοβενετική ανατολή (13ος-18ος αιώνας). Μία όψη του μεταναστευτικού φαινομένου», στο: Γ. Βαρζελιώτη και Κ. Τσικνάκης (επιμ.), Γαληνοτάτη. Τιμή στη Χρύσα Μαλτέζου, Αθήνα 2013, σελ. 619-632. – Παπαδία-Λάλα Α. «Οι Greci στον ελληνοβενετικό κόσμο (13ος – 18ος αι.). Ο λόγος των πολλαπλών εξουσιών», στο: Ο. Κατσιαρδή-Hering, Α. Παπαδία-Λάλα, Κ. Νικολάου και Β. Καραμανωλάκης (επιμ.), Έλλην, Ρωμηός, Γραικός. Συλλογικοί προσδιορισμοί και ταυτότητες, Αθήνα 2018, σελ. 165-179. – Stoianovich T. και Κατσιαρδή-Hering O., «Εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο. Κέντρα, δίκτυα, πηγές», στο: Σ. Ασδραχάς (επιμ.), Ελληνική Οικονομική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄ αιώνας, τ. Α΄, Αθήνα 2003, σελ. 423-481. – Τσελέντη Ν., «Υλικός πολιτισμός των Ελλήνων της Ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας (16ος-18ος αι.)», στο: Τεχνογνωσία στη λατινοκρατούμενη Ελλάδα (Ημερίδα 8 Φεβρουαρίου 1997), Αθήνα 2000, σελ. 89-95. – Αμπατζή Ε., Κατσιαρδή-Hering Ό. και Χασιώτης Ι. (επιμ.), Οι Έλληνες στη Διασπορά 15ος-21ος αι., Αθήνα 2006, σελ. 13-31. – Arbel B., “The Cypriot Nobility from the Fourteenth to the Sixteenth Century: A New Interpretation”, στο: Β. Arbel, Β. Hamilton and D. Jacoby (επιμ.), Latins and Greeks in the Eastern Mediterranean after 1204, London 1989, σελ. 175-197. – Bade K., L’Europa in movimento. Le migrazioni dal settecento a oggi, Roma 2001. – Bassi E., Tre palazzi veneziani della regione veneto: Balbi, Flangini-Morosini, Molin, Venezia 1980. – Beltrami D., La composizione economica e professionale della popolazione di Venezia nei secoli XVII e XVIII, Padova 1951. – Beltrami D., Storia della popolazione di Venezia dalla fine dei secolo XVI alla caduta della Repubblica, Padova 1954. – Black C., Italian Confraternities in the Sixteenth Century, Cambridge 1989. – Burke E., The Greeks of Venice, 1498-1600. Immigration, Settlement and Integration, Turnhout 2016. – Calabi D., “Gli stranieri e la città”, στο: Α. Tenenti and U. Tucci (επιμ.), Storia di Venezia, dalle origini alla caduta della Serenissima, Il Rinascimento: Società ed economia, v. V, Roma 1996, σελ. 913-946. – Chojnacki S., Women and Men in Renaissance Venice. Twelve Essays on Patrician Society, Baltimore 2000. – Col del A., L’Inquisizione in Italia dal XII al XXI secolo, Milano 20109. – Constantinidou N., “Printers of the Greek Classics in the 16th Century and Market Distribution: the Case of France and the Low Countries”, στο: R. Kirwan and S. Mullins (επιμ.), Specialist Markets in Early Modern Europe, Leiden-Boston 2015, σελ. 275-293. – Moch P. L., Moving Europeans. Migration in Western Europe since 1650, Bloomington-Indianapolis 20032. – Papadamou C., “The practices of a Cypriot monk in Istria and his prosecution by the Roman Inquisition (1589)”, Bruno Crevato Selvaggi (ed.), Venezia e il Suo Stato da Mar. Uomini e donne dello stato da mar, 11 Convegnio Internazionale 2023, (υπό δημοσίευση). – Milza P., Storia d’Italia dalla preistoria ai giorni nostri, Corbaccio, Μιλάνο 2006. – Thompson E. M. [Εδουάρδου Θόμψωνος], Εγχειρίδιον Ελληνικής και Λατινικής παλαιογραφίας, μτφρ. Σπυρίδωνος Π. Λάμπρου, Εν Αθήναις: Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου, 1903. Προσβάσιμο στην ακόλουθη ιστοσελίδα: https://anemi.lib.uoc.gr/metadata/c/4/3/metadata-01-0000116.tkl . –Vitali Α., La moda a Venezia Attraverso i secoli, lessico ragionato, v. II, Venezia 1992. –Boerio G., Dizionario del dialetto veneziano, Venezia: Reale tipografia di Giovanni Cecchini edit., 1867. Προσβάσιμο στην ακόλουθη ιστοσελίδα: https://books.google.gr/books?id=y6c_AAAAMAAJ&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false . – Cappelli A., Lexicon Abbreviaturarum: Dizionario di Abbreviature Latine ed Italiane…, Milano: Hoelpi, 1990 (6η έκδοση). – Pelzer A., Abréviations latines médiévales supplément au Dizionario di abbreviature latine ed italiane de Adriano Cappelli, Louvain: Publications universitaires – Paris: Béatrice Nauwelaerts, 1964. – Tiepolo Μ. F. (a cura di), “Archivio di Stato di Venezia”, in Guida generale degli archivi di Stato italiani, vol. 4: S-Z, Roma: Ministero Beni Att. Culturali, 1994, pp. 857-1148.