ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
| Τίτλος | ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ / INTRODUCTION TO ARCHAEOLOGICAL STUDIES |
| Κωδικός | ΑΡΧ151 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Ιστορίας και Αρχαιολογίας |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 600019187 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας 2020-2021
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 184
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| ΚΟΡΜΟΣ | Υποχρεωτικό | 1 | 1 | 5 |
| Τίτλος | ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2023 – 2024 |
| Περίοδος Τάξης | Χειμερινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600244032
|
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Γενικού Υποβάθρου
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600244032
- eLearning:
- eLearning (Moodle): https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=14533
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι φοιτητές/τριες αναμένεται ότι θα
- κατανοήσουν τα βασικά χαρακτηριστικά του επιστημονικού πεδίου,
- εξοικειωθούν με τα χρονικά όρια, τις τομές και τις περιόδους που το αποτελούν και θα κατανοήσουν τον συναφή επιστημονικό προβληματισμό για τα θέματα αυτά,
- εξοικειωθούν με την μεθοδολογία έρευνας και την επιστημονική ορολογία του πεδίου,
- γνωρίσουν βασικούς μελετητές που ανέπτυξαν το πεδίο και διαμόρφωσαν την εξέλιξή του,
- γνωρίσουν τις βοηθητικές επιστήμες που το υπηρετούν.
Γενικές Ικανότητες
- Αυτόνομη εργασία
- Ομαδική εργασία
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
- Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Εβδομάδα#1: Εισαγωγή στην επιστήμη της αρχαιολογίας: σημασία της αρχαιολογίας, αντικείμενα μελέτης, μεθοδολογία, αρχαιολογικά κατάλοιπα, σύνδεση της αρχαιολογίας με σύγχρονες θεματικές: πειραματική αρχαιολογία, εθνοαρχαιολογία, πολεμική αρχαιολογία, βιομηχανική αρχαιολογία κ.λπ.
Εβδομάδα#2: Ιστορία της αρχαιολογίας: μεγάλες στιγμές για την Προϊστορική αρχαιολογία στην Ελλάδα - Σύγχρονη έρευνα: μεγάλες ανασκαφές (π.χ. Κνωσός, Ακρωτήρι Θήρας, Μυκήνες), η επίδραση της Ομηρικής αρχαιολογίας (Μυκήνες, Τροία, Πύλος), η έρευνα στη νεολιθική Ελλάδα (Θεσσαλία: Σέσκλο, Διμήνι), η έρευνα στην προϊστορική Μακεδονία, σύγχρονη έρευνα της προϊστορικής αρχαιολογίας: νέα ρεύματα.
Εβδομάδα#3: Ιστορική αναδρομή της αρχαιολογίας στην Ελλάδα: αρχαιολογία και αρχαιοδίφες, η αρχαιολογία ως αυτόνομη επιστήμη-μεγάλοι αρχαιολόγοι, ανασκαφές και λοιπή αρχαιολογική έρευνα, η ίδρυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, Αρχαιολογική Εταιρεία, ξένες αρχαιολογικές σχολές, δημόσια και ιδιωτικά μουσεία και αρχαιολογικές συλλογές.
Εβδομάδα#4: Ιστορία της Αρχαιολογίας: μεγάλες στιγμές για την Κλασική αρχαιολογία στην Ελλάδα – Σύγχρονη έρευνα: ιστορική – πολιτισμική προσέγγιση, κλασικισμός, ιστορική αρχαιολογία, Ακρόπολη Αθηνών, Δήλος, Δελφοί, Ολυμπία, Αγορά Αθηνών, η έρευνα στη Μακεδονία (Βεργίνα, Δίον, Πέλλα, Aμφίπολη), σύγχρονη έρευνα της κλασικής αρχαιολογίας.
Εβδομάδα#5: Ιστορία της Αρχαιολογίας: μεγάλες στιγμές για τη Βυζαντινή αρχαιολογία – Σύγχρονη έρευνα: Χριστιανική αρχαιολογία, Βυζαντινές πόλεις (Έφεσος, Αμόριον, Μυστράς), Κωνσταντινούπολη, Βυζαντινή Αθήνα - Βυζαντινή Κόρινθος, Η έρευνα στη Μακεδονία (Φίλιπποι, Θεσσαλονίκη, Άγιον Όρος), Φραγκοκρατία, σύγχρονη έρευνα της βυζαντινής αρχαιολογίας.
Εβδομάδα#6: Αρχαιολογία και μελέτη των υλικών καταλοίπων (κεραμική, μεταλλικά, λίθινα και γυάλινα αντικείμενα, νομίσματα, έργα τέχνης): προέλευση πρώτων υλών, παραγωγή: τεχνολογία - εργαστήρια, χρήση, ανταλλαγές–εμπόριο–δίκτυα–αγορές.
Εβδομάδα#7: Χρονολόγηση: στρωματογραφία, τυπολογία αντικειμένων, νομίσματα, γραπτές πηγές, επιγραφές, μέθοδοι χρονολόγησης : αρχαιομετρία.
Εβδομάδα#8: Διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς: αρχαιοκαπηλία–αρχαιολογικός νόμος, εμπόριο αρχαιοτήτων – επιστροφή αρχαιοτήτων, λεηλασία μνημείων και αρχαιολογικών θέσεων (π.χ. Ελγίνεια, Πέργαμος), αρχαιολογία και πόλεμος (π.χ. Ιράκ, Συρία), βανδαλισμοί (π.χ. μνημεία κατεχομένων Κύπρου), προστασία μνημείων και θέσεων (UNESCO, ICOMOS).
Εβδομάδα#9: Μέθοδοι αρχαιολογικής έρευνας: επιφανειακή έρευνα (μέθοδοι και τεχνικές), ανασκαφή (μέθοδοι και τεχνικές), ψηφιακά μέσα (π.χ. GIS, φωτογραμμετρία, βάσεις δεδομένων) αεροφωτογραφία – γεωφυσική διασκόπηση εδάφους, ενάλια αρχαιολογία, συντήρηση – αποκατάσταση ευρημάτων.
Εβδομάδα#10: Αρχαιολογία και μελέτη των βιοαρχαιολογικών καταλοίπων- Περιβαλλοντική αρχαιολογία (αρχαιοβοτανικά κατάλοιπα, οστά ζώων, ανθρώπινα οστά, όστρεα, γεωαρχαιολογία, μικρομορφολογία χώματος): αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, στρατηγικές επιβίωσης και πρακτικές καλλιέργειας, αποκατάσταση ενδοκοινοτικής οργάνωσης, ταφική αρχαιολογία, παλαιοδιατροφή, μετακινήσεις πληθυσμών.
Εβδομάδα#11: Αρχαιολογία και πολιτική: αρχαιολογία και ιδεολογία, αρχαιολογία και εθνική ταυτότητα, αρχαιολογία και θρησκευτική ταυτότητα.
Εβδομάδα#12: Αρχαιολογία και κοινό: Δημόσια αρχαιολογία: εκπαιδευτικά προγράμματα, μουσειολογία, ψηφιοποίηση – εικονικές αποκαταστάσεις (virtual reconstruction), διαδίκτυο
Εβδομάδα#13: Ανακεφαλαίωση και σύντομη αναδρομή στις προηγούμενες παραδόσεις. Συζήτηση για την αφομοίωση των παραδόσεων και των βασικών στόχων του μαθήματος. Γενικές οδηγίες για τις εξετάσεις.
Λέξεις Κλειδιά
Αρχαιολογία, Ιστορία της αρχαιολογίας, Αρχαιολογική έρευνα, Ανασκαφή, Αρχαιολογικά κατάλοιπα, Μεθοδολογία, Περιβαλλοντική Αρχαιολογία, Πολιστική κληρονομιά, Δημόσια αρχαιολογία
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Διαφάνειες
- Πολυμεσικό υλικό
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Περιγραφή
Στη διδασκαλία χρησιμοποιείται power-point και η πλατφόρμα e-learning του ΑΠΘ. Επικοινωνία με e-mail.
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 65 | ✓ | ✓ | ||
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 82.5 | ✓ | |||
| Εξετάσεις | 2.5 | ✓ | ✓ | ||
| Σύνολο | 150 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Γραπτές εξετάσεις
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
- Renfrew, C. – P. Bahn (2016), Αρχαιολογία. Θεωρίες, Μεθοδολογία και Πρακτικές Εφαρμογές (εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα 2011, από το αγγλικό: Archaeology Theories, Methods and Practice, Thames & Hudson, London ζ΄ έκδοση)
- Βαλαβάνης, Π. (επιμ.) (2018), Μεγάλες στιγμές της ελληνικής αρχαιολογίας (εκδ. Καπόν, Αθήνα)
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
- Bahn, P. (2012) Archaeology: A Very Short Introduction (Oxford University Press, Oxford β΄έκδοση)
- Balme, J., Paterson, A., (2006) Archaeology in practice: a student guide to archaeological analyses (Blackwell, Oxford)
- Βλαχόπουλος, Α. (2017) Αρχαιολογία. Μακεδονία και Θράκη (εκδ. ΡΑΓΙΑ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ, Αθήνα)
- Brothwell, D. R., Pollard, A. M. (2001) Handbook of archaeological sciences (J. Wiley, New York)
- Dincauze, D. F.(2000) Environmental archaeology: principles and practice (Cambridge University Press, Cambridge)
- Étienne, R. και F. (1990). Αρχαία Ελλάδα. Η αρχαιολογία μιας ανακάλυψης (εκδ. Δεληθανάσης, Αθήνα 2000, από το γαλλικό: La Grèce antique: Archéologie d’une découverte, Découvertes Gallimard, Paris)
- Hodder, I. (2000) Towards reflexive method in archaeology: the example at Catalhoyuk (McDonald Institute for Archaeological Research, Cambridge)
- Kόκκου, Α. (2009) Η μέριμνα για τις αρχαιότητες στην Ελλάδα και τα πρώτα μουσεία (εκδ. Καπόν, Αθήνα)
- Κόρκα, Ε. (επιμ.) (2007), Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές στην Ελλάδα: από τον 19ο στον 210ο αιώνα (εκδ. Μέλισσα, Αθήνα)
- Maschner, H. D. G., Chippindale, C. (2005), Handbook of archaeological methods ( AltaMira Press, Lanham, MD)
-Νικονάνου, Ν. (2010) Μουσειοπαιδαγωγική. Από τη θεωρία στην πράξη. Πατάκης: Αθήνα.
-Νικονάνου, Ν.,Κασβίκης, Κ.,Κωτσάκης, Κ.,Μπούνια Α.,Νάκου, Ε.,Ανδρέου, Α.,Δημαράκη, Ε. Β.,Χατζηνικολάου, Τ. (2008). Εμπειρίες και ερμηνείες του παρελθόντος. Σ. ΠΑΤΑΚΗΣ: Αθήνα.
- Schnapp, A. (1993) Η κατάκτηση του παρελθόντος. Οι απαρχές της αρχαιολογίας (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2004, από το γαλλικό: "La conquête du passé. Aux origines de l’archéologie")
Τελευταία Επικαιροποίηση
27-02-2021
