Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτήτριες/ φοιτητές θα μπορούν να:
• περιγράφουν και να αναλύουν στην πορεία της τυπικής ανάπτυξης της γλώσσας στα επίπεδα της φωνολογίας, του λεξιλογίου, της μορφολογίας, του συντακτικού και της πραγματολογίας
• διακρίνουν και να περιγράφουν μηχανισμούς γλωσσικής ανάπτυξης και σχετικούς παράγοντες επιρροής (ατομικούς – περιβαλλοντικούς)
• προσεγγίζουν κριτικά θεωρητικά πλαίσια και ερευνητικά δεδομένα για την ανάπτυξη των ικανοτήτων κατανόησης και παραγωγής λόγου
• συζητούν τη γλωσσική ανάπτυξη σε δίγλωσσο - πολύγλωσσο περιβάλλον, καθώς και στο ευρύτερο κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο
• αναλύουν και να συνθέτουν σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις και ερευνητικά δεδομένα και να εντοπίζουν πεδία μελλοντικής διερεύνησης και εφαρμογής γνώσεων για τη γλωσσική ανάπτυξη
• διακρίνουν και να αναλύουν τα χαρακτηριστικά βασικών αναπτυξιακών διαταραχών λόγου και ομιλίας και να συζητούν μεθόδους ανίχνευσης και αντιμετώπισής τους
Περιεχόμενο Μαθήματος
Στο μάθημα αναλύεται η πορεία της τυπικής γλωσσικής ανάπτυξης στο φωνολογικό, μορφοσυντακτικό, σημασιολογικό και πραγματολογικό επίπεδο, υπό το πρίσμα σύγχρονων θεωρητικών προτάσεων και ερευνητικών δεδομένων. Συζητούνται επίσης αλλαγές που επιτελούνται με την ηλικία στις ικανότητες παραγωγής και κατανόησης λόγου. Εντοπίζονται μηχανισμοί γλωσσικής ανάπτυξης και σχετικοί παράγοντες επιρροής (ατομικοί, περιβαλλοντικοί). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη της γλώσσας κατά τη βρεφική και την πρώιμη και πρώτη παιδική ηλικία. Συζητούνται επίσης επιδράσεις της διγλωσσίας στη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη. Τέλος, περιγράφονται αναπτυξιακές διαταραχές λόγου και ομιλίας και συζητείται η ανίχνευση και αντιμετώπισή τους.
Λέξεις Κλειδιά
τυπική γλωσσική ανάπτυξη, θεωρίες γλωσσικής ανάπτυξης, επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης, κατανόηση και παραγωγή λόγου, διγλωσσία - πολυγλωσσία, αναπτυξιακές διαταραχές λόγου και ομιλίας
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Berk, L. (2015). Ανάπτυξη του Παιδιού. Εκδοτικός Όμιλος ΙΩΝ. – Κεφάλαιο 9.
Bishop, D. V., & Snowling, M. J. (2004). Developmental dyslexia and specific language impairment: Same or different?. Psychological Bulletin, 130(6), 858.
Craig, G. & Baucum, D. (2008). Η ανάπτυξη του ανθρώπου (Τόμοι Α’ και Β). Αθήνα: Παπαζήση.
Karmiloff-Smith, A. (2018). Development itself is the key to understanding developmental disorders. In A. Karmiloff-Smith, M. S. C. Thomas, M. H Johnson (Eds), Thinking Developmentally from Constructivism to Neuroconstructivism (pp. 97-117). Routledge.
Lightfoot, C., Cole, M., & Cole, S. (2014). Η ανάπτυξη των παιδιών. Εκδόσεις Γ. Δαρδανός – Κ. Δαρδανός Ο.Ε. - Κεφάλαιο 7 Norbury, C.-F., Tomblin, J. B., & Bishop, V. M. (2014). Κατανοώντας τις Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές. Gutenberg
Παπαηλιού, Χ. (2005). Η ανάπτυξη της γλώσσας. Αθήνα: Παπαζήσης.
Patrick, B. (2012). Ψυχολογία της γλώσσας: Γνωστική προσέγγιση της παραγωγής των λέξεων (Επιμ. Σ. Τάνταρος). Gutenberg.