ΕΙΔΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού

Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές προγραμμάτων ανταλλαγής.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα: 1) Μπορούν να αναγνωρίσουν τον ρόλο και τη σημασία που έχουν οι ποικιλίες στη γεωργική παραγωγή. 2) Μπορούν να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν ένα απλό βελτιωτικό πρόγραμμα. 3) Μπορούν να κατανοούν τη σημασία και τη χρήση των μοριακών και βιοτεχνολογικών προσεγγίσεων στη βελτίωση των φυτών. 4) Μπορούν να πέζουν το ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ γεωργού και βελτιωτού (να μεταφέρουν τα προβλήματα του γεωργού στο βελτιωτή και τα προιόντα του βελτιωτή στο γεωργό).

Εισαγωγή στο μάθημα Οικογένεια GRAMINAE (Διαλέξεις 2) Καλαμπόκι και σακχαρώδης αραβόσιτος Καταγωγή & Εξέλιξη- Πηγές γενετικού υλικού. Βελτιωτική μεθοδολογία: ιστορική διαδρομή στην παραγωγή υβριδίων. Κριτήρια επιλογής γενετικού υλικού εκκίνησης. Μεθοδολογία Βελτίωσης πληθυσμών και παραγωγή καθαρών σειρών. Αξιολόγηση, καθαρών σειρών και παραγωγή υβριδίων. Αποτίμηση των αποτελεσμάτων της καλλιέργειας υβριδίων. Ενσωμάτωση των τεχνικών της βιοτεχνολογίας στη βελτίωση του καλαμποκιού (MAS- Γονιδιωματική - Συνταινία – Μοριακή Γενετική Τροποποίηση – Βιοπληροφορική). Οικογένεια LEGUMINOSAE Φασόλι Καταγωγή & Εξέλιξη. Πηγές γενετικού υλικού. Κατηγορίες Καλλιεργούμενων ποικιλιών. Βελτιωτικά επιτεύγματα και σύγχρονοι βελτιωτικοί στόχοι στα είδη P. vulgaris & P. coccineus: (i) Αντοχή στις αβιοτικές καταπονήσεις (ψύχος ή υψηλή θερμοκρασία – ξηρασία – αλατότητα – αζωτοδέσμευση - μόλυνση ατμόσφαιρας). Ανθεκτικότητα σε βιοτικές καταπονήσεις (έντομα-φυτοπαθολογικές ασθένειες, ιοί). Βελτιωτική μεθοδολογία και σχήματα (μαζική και γενεαλογική) επιλογής.Συστήματα αναπαραγωγής και σποροπαραγωγή στα είδη P. vulgaris & P. coccineus Εφαρμογές των μοριακών δεικτών και της βιοτεχνολογίας στη βελτίωση (MAS- Γονιδιωματική - Συνταινία – Μοριακή Γενετική Τροποποίηση - Βιοπληροφορική) του φασολιού. Οικογένεια CRUCIFERAE (Διαλέξεις 2) Λάχανο Καταγωγή & Εξέλιξη. Πηγές γενετικού υλικού. Κυτταρογενετική και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του γένους Brassicae. Βοτανικά γνωρίσματα και τεχνική των διασταυρώσεων. Ιστορική διαδρομή της Βελτίωσης στα λαχανοειδή. Αξιοποίηση του ασυμβιβάστου και της αρρενοστειρότητας στην παραγωγή διειδικών και ενδοειδικών υβριδίων.Τύποι καλλιεργούμενων ποικιλιών. Τρόπος κληρονόμησης χαρακτηριστικών με ιδιαίτερη οικονομική σημασία. Εφαρμογές προγραμμάτων Βελτίωσης για αναβάθμιση της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος ή την ενσωμάτωση ανθεκτικότητας στο ιώδιο. Αξιοποίηση των τοπικών πληθυσμών ή συμμετοχή στη βελτίωση ποικιλιών λάχανου.Εφαρμογές της βιοτεχνολογίας και προοπτικές στη βελτίωση του λάχανου. Οικογένεια ALLIACEAE Κρεμμύδι Καταγωγή & Εξέλιξη. Πηγές γενετικού υλικού. Βοτανικά γνωρίσματα και μεθοδολογία διασταυρώσεων. Βιολογικός κύκλος, παραγωγή βολβών και σποροπαραγωγή. Χημική σύσταση των βολβών και ευεργετικές ιδιότητες του κρεμμυδιού (φλαβονοειδή, οργανοθειϊκά και αντιοξειδωτικά συστατικά) για την υγεία του ανθρώπου. Τύποι και κατηγορίες ποικιλιών (καθαρές σειρές, πληθυσμοί, υβρίδια) κρεμμυδιού. Βελτίωση και μεθοδολογίες. Αξιοποίηση των συγγενικών ειδών στη βελτίωση του κρεμμυδιού και της κυτταροπλασματικής αρρενοστειρότητας στην παραγωγή F1 υβριδίων. Εφαρμογές των μοριακών τεχνικών (MAS) και της βιοτεχνολογίας στη βελτίωση του κρεμμυδιού. Οικογένεια CUCURBITACEAE Κολοκύθι Καταγωγή & Εξέλιξη. Πηγές γενετικού υλικού. Γενετική παραλλακτικότητα στα Cucurbitaceae. Βοτανικά γνωρίσματα και μεθοδολογία διασταυρώσεων. Αξιοποίηση της αρρενοστειρότητας και εφαρμογή χημικών ουσιών για την παραγωγή υβριδίων. Αξιοποίηση του φαινομένου της παρθενοκαρπίας στη βελτίωση του αγγουριού. Βελτιωτική μεθοδολογία και εφαρμογές. Σχεδιασμός Βελτιωτικών προγραμμάτων για τη δημιουργία καθαρών σειρών και υβριδίων. Αμεση αξιοποίηση εγχώριων πληθυσμών και χρήση ως υποκειμένων σε σύστημα εμβολιασμού. Εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στη βελτίωση των κολοκυνθοειδών. Οικογένεια SOLANACEAE Πατάτα Καταγωγή & Εξέλιξη. Βοτανικά χαρακτηριστικά. Πηγές γενετικού υλικού. Πολλαπλασιασμός. Παραγωγή βοτανικού σπόρου. Έλεγχος Ταυτότητας και Καθαρότητας. Ποικιλίες και χρήσεις. Γενετικά χαρακτηριστικά και προτεραιότητες στη βελτίωση της πατάτας. Μέθοδοι Βελτίωσης (Σχεδιασμός και εφαρμογή βελτιωτικού προγράμματος για την δημιουργία κλώνων). Βελτίωση για ανθεκτικότητα σε αβιοτικές (ακραίες θερμοκρασίες, ξηρασία κλπ.), βιοτικές (παθογόνους οργανισμούς) καταπονήσεις και για ποιοτικά χαρακτηριστικά (διατροφική αξία, βιομηχανοποίηση). Ενσωμάτωση της Βιοτεχνολογίας στη Βελτίωση (Μοριακοί δείκτες, Γενετική τροποποίηση, Γονιδιωματική). Τομάτα Καταγωγή & Εξέλιξη. Κατηγορίες καλλιεργούμενων ποικιλιών. Πηγές γενετικού υλικού. Βελτιωτικά επιτεύγματα και σύγχρονοι στόχοι στη βελτίωση της τομάτας. Ανθεκτικότητα σε βιοτικές καταπονήσεις ( έντομα και φυτοπαθολογικές ασθένειες). Βελτίωση για ποιότητα καρπών και διατροφική αξία. Βελτιωτικές μέθοδοι και εφαρμογές. Παραγωγή καθαρών σειρών, υβριδίων και Σποροπαραγωγή. Αξιοποίηση και βελτίωση τοπικών παραδοσιακών ποικιλιών. Ενσωμάτωση της Βιοτεχνολογίας στη Βελτίωση (Μοριακοί δείκτες, γενετική τροποποίηση, γονιδιωματική) της τομάτας. Μελιτζάνα Καταγωγή & Εξέλιξη. Κατηγορίες καλλιεργούμενων ποικιλιών. Γενετική σύσταση και κυτταρογενετική.Πηγές γενετικής παραλλακτικότητας και αξιοποίηση άγριων συγγενικών ειδών στη βελτίωση της μελιτζάνας. Ενδοειδικός και διειδικός υβριδισμός. Βελτιωτικές μέθοδοι και εφαρμογές. Παραγωγή καθαρών σειρών, υβριδίων και Σποροπαραγωγή. Ειδικά αντικείμενα βελτίωσης στη μελιτζάνα (ποιότητα καρπού, βιομηχανοποίηση, αντοχή σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις). Τεχνική του εμβολιασμού. Εφαρμογές της βιοτεχνολογίας και παραγωγή απλοειδών φυτών με την τεχνική της ανθηροκαλλιέργειας. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΛΛΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΔΩΝ Πηγές γενετικού υλικού. Καταγωγή & Εξέλιξη, Εμπορική ταξινόμηση, Βοτανικά γνωρίσματα και μορφολογία του άνθους. Τεχνική των διασταυρώσεων και αυτογονιμοποίηση. Πολλαπλασιασμός. Κυριότερες ποικιλίες και υβρίδια. Φυτογενετικοί πόροι. Βελτίωση και οικονομική σημασία της ποιότητας των ανθέων. Μεταλλάξεις, πλοειδεία, επιλογή υποκείμενου, αντοχή σε ασθένειες. Ενσωμάτωση της Βιοτεχνολογίας στη Βελτίωση ανθοκομικών ειδών. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΠΩΡΟΦΟΡΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ Γιγαρτόκαρπα (μηλιά, αχλαδιά), Πυρηνόκαρπα (κερασιά, ροδακινιά), Ακτινίδιο (Actinidia spp), Μπανάνα (Musa spp) Καταγωγή & Εξέλιξη, Πηγές γενετικού υλικού, Βοτανικά γνωρίσματα και μορφολογία του άνθους. Τεχνική των διασταυρώσεων,εμβολιασμού, και αυτογονιμοποίηση. Κατηγορίες καλλιεργούμενων ποικιλιών, Παραγωγή υγιές πολλαπλασιαστικού υλικού - σταθμοί αναπαραγωγής, Φυτογενετικοί πόροι. Ειδικά αντικείμενα βελτίωσης (ποιότητα καρπού, βιομηχανοποίηση, αντοχή σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις). Ενσωμάτωση της Βιοτεχνολογίας στη Βελτίωση των οπωροφόρων δέντρων (Μοριακοί δείκτες, γονιδιωματική, βιοπληροφορική). Τα μαθήματα εμπλουτίζονται ανάλογα με το χρόνο διάρκειας τους και με Ασκήσεις Βελτίωσης. Αναφέρονται τρία παραδείγματα: 1. Καθορισμός της Γενικής και Ειδικής Συνδυαστικής Ικανότητας 2. Υπολογισμός της ετέρωσης (heterosis) και του ομοζυγωτικού εκφυλισμού (inbreeding depression) σε υβρίδια ή διασπώμενο γενετικό υλικό. 3. Κριτήριο αποτελεσματικότητας της επιλογής (πραγματοποιηθείσα κληρονομικότητα).

Ειδική Βελτίωση οπωροκηπευτικών, Οπωροφόρα δέντρα, βελτίωση καλλωπιστικών ειδών

12-01-2016