Ιστορία και Πολιτισμός των Νοτιοσλαβικών Λαών

Οι φοιτητές καλούνται να μελετούν ανά εβδομάδα συγκεκριμένη ελληνόφωνη και αγγλόφωνη βιβλιογραφία και να παρουσιάζουν σύντομα σε γραπτές αναφορές την κριτική τους αποτίμηση. Θα πρέπει επίσης να μελετήσουν και να σχολιάζουν συγκεκριμένες μεσαιωνικές πηγές, βυζαντινές και σλαβικές (μεταφρασμένες στα Ελληνικά). Η αξιολόγηση θα βασίζεται στις εβδομαδιαίες παρουσιάσεις τους, τη δυνατότητα να επιχειρηματολογούν και να απαντούν σύνθετες ερωτήσεις επί της βιβλιογραφίας και των πηγών.

Α. Δεληκάρη, Βυζαντινο-Σλαβικά Μελετήματα, Θεσσαλονίκη 2017. Α. Δεληκάρη, Η Αρχιεπισκοπή Αχριδών κατά τον Μεσαίωνα. Ο ρόλος της ως ενωτικού παράγοντα στην πολιτική και εκκλησιαστική ιστορία των Σλάβων των Βαλκανίων και του Βυζαντίου [Ελληνισμός και κόσμος των Σλάβων 12], Θεσσαλονίκη 2014.

• Avenarius, A., Ο βυζαντινός πολιτισμός και οι Σλάβοι. Το πρόβλημα της πρόσληψης και του μετασχηματισμού του βυζαντινού πολιτισμού από τους σλαβικούς λαούς (από τον 6ο έως τον 12ο αιώνα) (μτφρ. Αγγελική Δεληκάρη), Αθήνα 2008. • Babić, A., Iz istorije srednjovekovne Bosne, Sarajevo 1972. • Bakalov, G., Srednevekovnijat bălgarski vladetel, Sofija 1985. • Božilov, I., Car Simeon Veliki (893-937). Zlatnijat vek na srednevekovnata Bălgarija, Sofija 1983. • Βρυώνης, Σπ., Ιστορία των Βαλκανικών Λαών, Αθήνα χ.χ. • Βυζάντιο και Σερβία κατά τον ΙΔ΄ αιώνα [Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Διεθνή Συμπόσια 3], Αθήνα, 1996. • Charanis, P., «On the question of the Slavonic Settlements in Greece during the Middle Ages», Byzantinoslavica 10 (1949) 254-258. • Charanis, P, «On the question of the Slavic Settlement in the Peloponnesus», Byzantinische Zeitschrift 46 (1953) 91-103. • Χρυσός, Ευ., «Zur Grundung des ersten bulgarischen Staates», Cyrillomethodianum 2 (1972) 7-13. • Ćirković, S., Istorija srednjovekovne bosanske države, Beograd 1964. • Culdescu, St., History of the Medieval Croatia, The Hague 1964. • Δεληκάρη, Α., Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης. Η δράση και η συμβολή του στη διάδοση του Ησυχασμού στα Βαλκάνια: Η σλαβική μετάφραση του Βίου του κατά το αρχαιότερο χειρόγραφο [ΕΚΣ 6], Θεσσαλονίκη 2004. • Δεληκάρη, Α., «Η εικόνα της Μακεδονίας και η έννοια της «Μακεδονικότητας» στου σλαβικούς λαούς της Βαλκανικής κατά τη βυζαντινή πε ρίοδο», στο: Ι. Στεφανίδης – Βλ. Βλασίδης – Ευ. Κωφός (εκδ.), Μακεδονικές Ταυτότητες στο χρόνο. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, Αθήνα, 2008, σσ. 134-184. • Δεληκάρη, Α., «Η οικειοποίηση βυζαντινών τίτλων από Σλάβους ηγεμόνες ως έκφραση της πολιτικής ιδεολογίας τους», στο: Σλάβοι και Ελληνικός κόσμος. Πρακτικά Α΄ Επιστημονικής Ημερίδας του Τμήματος Σλαβικών Σπουδών, Αθήνα 7 Δεκεμβρίου 2012, Αθήνα 2014, σσ. 29-41 • Δεληκάρη, Α., «Η κυριλλική γραφή: Το ιστορικό πλαίσιο της δημιουργίας και η εδραίωσή της στον κόσμο των Σλάβων», στο: Α. Δεληκάρη (επιμ.), Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο “Κύριλλος και Μεθόδιος: Το Βυζάντιο και ο κόσμος των Σλάβων”, 28-30 Νοεμβρίου 2013, Θεσσαλονίκη 2015, σσ. 389-398. • Delikari, A., «Die Situation in Nord-West Makedonien während der Regierung des Basileios II., die sogennante Kirche des Zaren Samuel und die Gründung des Erzbistums von Ochrid», στο: V. Gjuzelev – G. Nikolov (επιμ.), Evropejskijat jugoiztok prez vtorata polovina na X-načaloto na XI vek. Istorija i kultura. Meždunarodna konferencija Sofija 6-8 Oktomvri 2014 g., Sofija 2015, σσ. 237-243. • Delikari, A., «The Literary Work of the Cyrillo-methodian Mission in Great Moravia and its Transmission around Ohrid during the 9th and 10th Centuries», Cyrillomethodianum 20 (2015) 9-16. • Fine, J.V.A., The Early Medieval Balkans. A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century, Ann Arbor 1983. • Fine, J.V.A., The Late Medieval Balkans. A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, Ann Arbor 1987. • Gjuzelev, V., Bulgarien zwischen Orient und Okzident, Wien-Köln-Weimar 1993. • Γόνης, Δ., Ιστορία των Ορθοδόξων Εκκλησιών Βουλγαρίας και Σερβίας, Αθήνα 21999. • Hösch, E., Geschichte der Balkanländer. Von der Fruhzeit bis zur Gegenwart, München 1999. • Jireček, K., Istorija Srba, τ. 1-2, Beograd 1952 • Jireček, C.J., Geschichte der Bulgaren, Prag 1876 (ανατύπ. Hildesheim-New York 1977) • Καραγιαννόπουλος, Ι., Ιστορία Βυζαντινού κράτους, τ. 2: Ιστορία μέσης βυζαντινής περιόδου (565-1081), Θεσσαλονίκη 1993 (5η ανατ.)· τ. 3: Ιστορία υστέρας βυζαντινής περιόδου (1081-1204), μ.1: Τελευταίες λάμψεις (1081-1204), Θεσσαλονίκη 1999. • Καραγιαννόπουλος, Ι., «Η βουλγαρική πολιτική στα Βαλκάνια το πρώτο μισό του 13ου αι.», Εγνατία 2 (1990) 11-29. • Καραγιαννόπουλος, Ι., Χάρτες Μέσης Βυζαντινής Περιόδου (565-1081), Θεσσαλονίκη 1993. • Κατσόβσκα-Μαλιγκούδη, Γ., Οι Σλάβοι των Βαλκανίων. Εισαγωγή στην ιστορία και τον πολιτισμό τους, Αθήνα εκδ. Gutenberg 2004. • Κίσσας, Σ. Το ιστορικό υπόβαθρο των καλλιτεχνικών σχέσεων Θεσσαλονίκης και Σερβίας. Από το τέλος του ΙΒ΄ αιώνα μέχρι τον θάνατο του κράλη Μιλούτιν (μτφρ. Ε. Ν. Κυριακούδης), Θεσσαλονίκη 2004. • Klaić, N., Srednjovekovna Bosna, Zagreb 1989 • Κόλια-Δερμιτζάκη, Α., «Η εικόνα των Βουλγάρων και της χώρας τους στις βυζαντινές πηγές του 11ου και 12ου αιώνα», στο: Νικολάου – Τσικνάκης (επιμ.), Βυζάντιο και Βούλγαροι, σσ. 59-89. • Maksimović, Lj., Η εθνογένεση των Σέρβων στον Μεσαίωνα, Αθήνα 1994 (διάλεξη στη σειρά «Η σημερινή βαλκανική κρίση και το ιστορικό της υπόβαθρο. Η δημιουργία των βαλκανικών κρατών» (3 Δεκεμβρίου 1992). • Maksimović, Lj., «Το Βυζάντιο και οι Σέρβοι τον 11ο αιώνα: Ζήτημα εσωτερικής ή εξωτερικής πολιτικής της αυτοκρατορίας», στο: Η αυτοκρατορία σε κρίση(;), σσ. 75-85. • Μουτσόπουλος, Ν. Κ., Βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Μακεδονίας. Εκκλησίες του Νομού Φλώρινας, Θεσσαλονίκη 2003. • Νικολάου, Κ. – Κ. Τσικνάκης (επιμ.), Βυζάντιο και Βούλγαροι (1018-1185) [Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών. Διεθνή Συμπόσια 18], Αθήνα 2008. • Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου, Μ., Οι Βαλκανικοί Λαοί κατά τους Μέσους Χρόνους, Θεσσαλονίκη εκδ. Βάνιας 1992. • Ostrogorski, G., Serska oblast posle Dušanove smrti [Posebna izdanja Vizantinološkog Instituta 9], Beograd 1965. Srejović, D. κ.ά., Istorija srpskog naroda, τ. 1: Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), Beograd 1981, 21994. • Pirivatrić, Sr., Samuilova država. Obim i karakter [Vizantološki Institut SANU posebna izdanja 21], Beograd 1997. • Podskalsky, G.. Theologische Literatur des Mittelalters in Bulgarien und Serbien 865-1459, München 2000. • Prinzing, G., Die Bedeutung Bulgariens und Serbiens in den Jahren 1204-1219 im Zusammenhang mit der Entstehung und Entwicklung der byzantinischen Teilstaaten nach der Einnahme Konstantinopels infolge des 4. Kreuzzuges [Miscellanea Byzantina Monacensia 12], München 1972. • Ταχιάος, Α.-Αι., Βυζάντιο, Σλάβοι, Άγιον Όρος. Αναδρομή σε αμοιβαίες σχέσεις και επιδράσεις, Θεσσαλονίκη 2006. • Ταχιάος, Α.-Αι., «Το εφήμερο κράτος του Σαμουήλ (976-1018). Τα σχετικά με αυτό προβλήματα», στο έργο του ίδιου Βυζάντιο, Σλάβοι, Άγιον Όρος. Αναδρομή σε αμοιβαίες σχέσεις και επιδράσεις, Θεσσαλονίκη 2006, σσ. 367-387.