ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ.ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ.

Συνιστάται να έχει κατοχυρωθεί το ΑΒΥ 101 - Εισαγωγή στην χριστιανική και βυζαντινή αρχαιολογία.

Το μάθημα αποτελείται από - διαλέξεις στην αίθουσα - επισκέψεις και ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία - παρουσιάσεις των φοιτητών σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία.

Προφορική παρουσίαση (15%), γραπτή εργασία (85%).Η παρουσία των φοιτητών είναι απαραίτητη.

Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία M. Γ. Βαρβούνης, Όψεις της καθημερινής ζωής του 12ου αιώνα στη Θράκη με βάση το τυπικόν της μονής της Κοσμοσώτειρας, στο: Ch. Bakirtzis, N. Zekos, X. Moniaros (επιμ.), 4th International Symposium on Thracian Studies, “Byzantine Thrace. Evidence and Remains”, Komotini, 18-22 April 2007, Proceedings, Byzantinische Forschungen 30 (2011), 203-243 Γ. Βασιλειάδης, Το κάστρο της Κομοτηνής: Αρχιτεκτονική ανάλυση και τεκμηρίωση, στο: Ch. Bakirtzis, N. Zekos, X. Moniaros (επιμ.), 4th International Symposium on Thracian Studies, “Byzantine Thrace. Evidence and Remains”, Komotini, 18-22 April 2007, Proceedings, Byzantinische Forschungen 30 (2011), 139-154, Εικ. 1-22 Ν. Γκιολές – Γ. Πάλλης (επιμ.), Άτλας των χριστιανικών μνημείων του Αιγαίου. Από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους μέχρι την Άλωση (Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής), Αθήνα 2014 Α. Ι. Γουρίδης, Διδυμότειχο, μία άγνωστη πρωτεύουσα, Κομοτηνή 2006 Ι. Δημητρούκας, Ενδείξεις για τη διάρκεια των χερσαίων ταξιδιών και μετακινήσεων στο Βυζάντιο (6ος-11ος αιώνας), Βυζαντινά Σύμμεικτα 12 (1998), 1-36 Σ. Δουκατά-Δεμερτζή, Παληόχωρα Μαρώνειας. Η ανασκαφή της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και του μεσοβυζαντινού οικισμού (ΥΠ.ΠΟ., 12η ΕΒΑ), Καβάλα 2008 Σ. Δουκατά-Δεμερτζή, Ελεφαντοστέινα ευρήματα από την «Παληόχωρα» Μαρώ¬νειας, στο: Ch. Bakirtzis, N. Zekos, X. Moniaros (επιμ.), 4th International Symposium on Thracian Studies, “Byzantine Thrace. Evidence and Remains”, Komotini, 18-22 April 2007, Proceedings, Byzantinische Forschungen 30 (2011), 611-639, Εικ. 1-25 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, Γενι¬κή Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2000-2010. Από το ανα-σκαφικό έργο των Εφορειών Αρχαιοτήτων, Αθήνα 2012, 245-248 15η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, Γενι¬κή Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2000-2010. Από το ανα-σκαφικό έργο των Εφορειών Αρχαιοτήτων, Αθήνα 2012, 249-254 Κ. Ευκλείδου, Η βυζαντινή Μοσυνόπολη. Από τη Μαξιμιανούπολη στη Μεσήνη (4ος-14ος), στο: Π. Κεραμάρης – Γ. Τζάστας – Ε. Αυγητίδης – Λ. Ηλιόπουλος (επιμ.), Όψεις της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Θράκης, Κομοτηνή 2015, 61-94 N. Ζήκος, Βυζαντινό οδοιπορικό στη Θράκη, Αρχαιολογία 13 (Νοέμβριος 1984), 71-77 Θράκη. Ιστορικές και Γεωγραφικές Προσεγγίσεις [Ε.Ι.Ε., Επιστήμης Κοινωνία], Αθήνα 2006 Θράκη – Κωνσταντινούπολη. Οδοιπορικό του Γεωργίου Λαμπάκη (1902). Κατάλογος έκθεσης, Αθήνα 2007 Θράκη. Φύση και Πολιτισμός, Εφημερίδα Καθημερινή, Επτά Ημέρες, Κυριακή 25 Ιουνίου 2000 Μ. Ν. Β. Καμπά, Ανάλυση και αξιολόγηση του αρχαιολογικού τοπίου της βυζαντινής περιόδου στο Παπίκιο όρος, Α.Π.Θ., διδ. διατρ., Θεσσαλονίκη 2014 Μ. Καμπά – Ι. Ισπικούδης, Μοναστικό τοπίο και χρήσεις γης στο Παπίκιον Όρος, στο: Ά. Σιδηροπούλου – Κ. Μαντζανάς – Ι. Ιστικούδης, Λιβαδοπονία και Ποιότητα Ζωής, Πρακτικά 7ου Πανελλήνιου Λιβαδοπονικού Συνεδρίου, Ξάνθη, 14-16 Οκτωβρίου 2010, Θεσσαλονίκη 2010, 85-90 Π. Κεραμάρης – Γ. Τζάστας – Ε. Αυγητίδης – Λ. Ηλιόπουλος (επιμ.), Όψεις της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Θράκης, Κομοτηνή 2015 Χρ. Κηπουρός, Μια ιστορική πρωτεύουσα-επένδυση. Ο καλές του Διδυμοτείχου, Θράκη 2004 Μ. Κοντογιαννοπούλου, Τα μαρμάρινα τέμπλα στη Βόρεια Ελλάδα και στη Θεσσαλία κατά τη μέση βυζαντινή περίοδο, ΕΚΠΑ, διδ. διατρ., Αθήνα 2014 Π. Κοντόλαιμος, Ο ρόλος των Βακουφιών και των Χορηγών τους στην Ανάπτυξη της Πρώιμης Οθωμανικής Πόλης στην Θράκη και την Βιθυνία (1370-1420). Αρχαιολογικά, Αρχιτεκτονικά και Ιστορικά Τεκμήρια, ΕΜΠ, διδ. διατρ., Αθήνα 2014 Π. Κυρανούδης, Συμβολή στην ιστορία του Παπικίου Όρους. α. Η μαρτυρία από το βίο των κτητόρων Σουμελά, β. Ένα τουρκικό τοπωνύμιο, γ. Καθορισμός του χρόνου παρακμής, δ. Αντώνιος ο δικαίος ή Αντώνιος ο δίκαιος και νέος, Θρακική Επετηρίδα 10 (1995-1998), 163-191 Λ. Δ. Λουκοπούλου - Α. Ζουρνατζή – Μ. Γ. Παρισάκη – Σ. Ζωμά, Επιγραφές της Θράκης του Αιγαίου, Μεταξύ των ποταμών Νέστου και Έβρου (Νομοί Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου), Αθήναι 2005 Δ. Μακροπούλου, Διάλεξη με θέμα «Θράκης τοπογραφικά. Ζώντας ανάμεσα σε βυζα-ντινές πόλεις και μνημεία», Μορφωτικός Όμιλος Κομοτηνής, 15 Δεκεμβρίου 2008 Χ. Μπακιρτζής – Δ. Τριαντάφυλλος, Θράκη (Κοινωφελές Ίδρυμα ΕΤΒΑ – Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού ΕΟΜΜΕΧ), Αθήνα 1988 Ευ. Α. Παπαθανασίου, Τα βυζαντινά μνημεία της Θράκης, στο: Θράκη. Ιστορία – Πολιτισμός – Τέχνη, Μέρος Β´: Παιδεία – Λαογραφία – Τέχνη, Αθήνα 2011, 47-85 Κ. Τσουρής, Υστεροβυζαντινός ναός στην Τραϊανούπολη, Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 28 (2007), 67-74 Κ. Τσουρής, Οχυρωματικά έργα επί ανανεωσίμων πηγών υδάτων (9ος-15ος αιώνας), Βυζαντινά Σύμμεικτα 22 (2012), 293-339 Κ. Τσουρής, Η οχύρωση του Διδυμοτείχου, Καβάλα 2015 K. Τσουρής – Α. Μπρίκας, Βυζαντινές οχυρώσεις στον Έβρο Ι. Μεσημβρία – Ποταμός – Αβάς – Τραϊανούπολις – Φέρες, Βυζαντινά 26 (2006), 153-186 Ξενόγλωσση βιβλιογραφία A. P. Agelarakis – A. Agelarakis, Abdera/Polystylon: A byzantine Town in Western Thrace in the Context of historical Developments during the 6th-14th Centuries as depicted by its archaeo-anthropological Record, Βυζαντινά Σύμμεικτα 25 (2015), 11-56 C. Asdracha, La région des Rhodopes aux XIIIe et XIVe siècles. Étude de géographie historique [Texte und Forschungen zur byzantinisch-neugriechischen Philologie 49], Athen 1976 C. Asdracha, Inscriptions protobyzantines et byzantines de la Thrace orientale et de l’île d’Imbros (IIIe-XVe siècles). Présentation et commentaire historique, Athènes 2003 A. Avramea, Tracé et fonction de la Via Egnatia. Du IIe siècle avant J.-C. au VIe siècle aprés J.-C., στο: E. Zachariadou (επιμ.), The Via Egnatia under Ottoman Rule (1380-1699), Halcyon Days in Crete II. A Symposium Held in Rethymnon, 9-11 January 1994, Rethymnon 1996, 3-7 A. Avramea, Land and Sea Communications, Fourth-Fifteenth Centuries, στο: A. E. Laiou (επιμ.), The Economic History of Byzantium. From the Seventh through the Fifteenth Century, τομ. 1, (Dumbarton Oaks Studies 39) Washington, D.C., 2002, 57-90 K. Belke, Roads and travel in Macedonia and Thrace in the middle and late Byzantine period, στο: R. Macrides (επιμ.), Travel in the Byzantine World, Aldershot 2002, 73-90 G. Boykov, The T-shaped Zaviye/Imarets of Edirne: A Key Mechanism for Ottoman Urban Morphological Transformation, Journal of the Ottoman and Turkish Studies Association 3.1 (May 2016), 29-48 S. Çaǧaptay, The Road from Bithynia to Thrace: Gazi Evrenos’ Imaret in Komotini and its architectural Framework, στο: Ch. Bakirtzis, N. Zekos, X. Moniaros (επιμ.), 4th International Symposium on Thracian Studies, “Byzantine Thrace. Evidence and Remains”, Komotini, 18-22 April 2007, Proceedings, Byzantinische Forschungen 30 (2011), 429-442, Fig. 1-5 P. Kontolaimos, A Landscape for the Sultan, an architecture for the eye: Edirne and its fifteenth century royal tower, Landscape History 37.2 (2016), 19-33 P. Kontolaimos, The Transformation of Late Byzantine Adrianople to Early Ottoman Edirne, Journal of the Ottoman and Turkish Studies Association 3.1 (May 2016), 7-27 A. Külzer, Ostthrakien (Europe), Tabula Imperii Byzantini 12, Wien 2008 A. Kuelzer, The Byzantine road system in Eastern Thrace: Some Remarks, στο: Ch. Bakirtzis, N. Zekos, X. Moniaros (επιμ.), 4th International Symposium on Thracian Studies, “Byzantine Thrace. Evidence and Remains”, Komotini, 18-22 April 2007, Proceedings, Byzantinische Forschungen 30 (2011), 179-201, Fig. 1-2 A. E. Laiou (επιμ.), The Economic History of Byzantium. From the Seventh through the Fifteenth Century, 3 τόμ. (Dumbarton Oaks Studies 39) Washington, D.C., 2002 G. C. Liakopoulos, The Ottoman Conquest of Thrace, MA, Bilkent University, Ankara 2002 N. K. Moutsopoulos, “De via militari Romanorum”. Mutatio, mansio e castra nella parte tracese della Via Egnatia, Studi castellani in onore di Piero Gazzola, vol. 1, Roma 1979, 193-222 Z. Oǧuz Kursar, Sultans as Saintly Figures in Early Ottoman Royal Mausolea, στο: S. Yalman – A. Hilal Ugurlu (επιμ.), 11th International Anamed Annual Symposium, “Sacred Spaces and Urban Networks”, Istanbul 2019, 67-88 N. Oikonomides, The Medieval Via Egnatia, στο: E. Zachariadou (επιμ.), The Via Egnatia under Ottoman Rule (1380-1699), Halcyon Days in Crete II. A Symposium Held in Rethymnon, 9-11 January 1994, Rethymnon 1996, 9-16 Y. Ötüken – R. Ousterhout, Notes on the Monuments of Turkish Thrace, Anatolian Studies 39 (1989), 121-149 R. Ousterhout, The Βyzantine Church at Enez: Problems in twelfth-century Architecture, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 35 (1985), 261-280 R. Οusterhout, A Byzantine Chapel at Didymoteicho and its Frescoes, στο: A. Iacobini - M. della Valle (επιμ.), L’arte di Bisanzio e l’Italia al tempo dei Paleologi 1261-1453 [Milion 5], Rome 1999, 195-207
 R. Ousterhout, The Βyzantine Architecture of Thrace: the view from Constantinople, στο: Ch. Bakirtzis, N. Zekos, X. Moniaros (επιμ.), 4th International Symposium on Thracian Studies, “Byzantine Thrace. Evidence and Remains”, Komotini, 18-22 April 2007, Proceedings, Byzantinische Forschungen 30 (2011), 489-502, fig. 1-12 R. Ousterhout, Two Βyzantine Churches of Silivri/Selymbria, στο: M. J. Johnsosn, R. Ousterhout, A. Papalexandrou (επιμ.), Approaches to Byzantine Architecture and its Decoration, Studies in Honor of Slobodan Ćurčić, Farnham-Burlington 2011, 239-257 R. Οusterhout – Ch. Bakirtzis, Τhe Byzantine Monuments of the Evros/Meriç Valley, Thessaloniki 2007 N. P. Ševčenko, The Tomb of Isaak Komnenos at Vera/Ferecik, Greek Orthodox Theological Review 29 (1984), 135-140 N. Patterson Ševčenko (μτφρ.), Kosmosoteira: Typikon of the Sebastokrator Isaac Komnenos for the Monastery of the Mother of God Kosmosoteira near Bera, στο: J. Thomas – A. Constantitides Hero (eds.), Byzantine Monastic Foundation Documents, 5 τόμ. [Dumbarton Oaks Studies 35], Washington, D.C., 2000, 782-858 N. Patterson Ševčenko, Revisiting the Frescoes of the Church of the Kosmosoteira at Pherrai (1152), στο: I. Stevović (επιμ.), Symmeikta. Collection of Papers Dedicated to the 40th Anniversary of the Institute of the Art History, Faculty of Philosophy, University of Belgrade, Belgrade 2012, 85-91 S. Salgırlı, Architectural Anatomy of an Ottoman Execution, Journal of the Society of Architectural Historians 72.3 (September 2013), 301-321 S. Salgırlı, Soap Bars and Silk Cocoons: Microecologies of Connectivity in Late Medieval Mediterranean Architecture, Journal of Early Modern History 23 (2019), 121-151 G. Sengalevich, Aristocratism and Piety along the Banks of Maritsa: the case of Komnenos’ Monastery of the Mother of God Kosmosoteira, στο: D. Stoyanova, G. Boykov, I. Lozanov (επιμ.), Cities in South-eastern Thrace. Continuity and Transformation, Sofia 2017, 147-159 A. Singer, Riding on an Elephant: How to Approach Early Ottoman Edirne, Journal of the Ottoman and Turkish Studies Association 3.1 (May 2016), 89-109 P. Soustal, Thrakien (Thrake, Rodope and Haimimontos), Tabula Imperii Byzantini 6, Wien 1991 J. Thomas – A. Constantitides Hero (eds.), Byzantine Monastic Foundation Documents, 5 τόμ. [Dumbarton Oaks Studies 35], Washington, D.C., 2000 I. Vingopoulou, Routes et logements de voyageurs dans la région de la Thrace (XVIe-XIX siècles), Historical Review/La Revue Historique 7 (2010), 299-322