Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής: από τον Σωκράτη στον Foucault
| Τίτλος | Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής: από τον Σωκράτη στον Foucault / Philosophy As A Way Of Life |
| Κωδικός | Φ343 |
| Σχολή | Φιλοσοφική |
| Τμήμα | Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής |
| Κύκλος / Επίπεδο | 1ος / Προπτυχιακό, 2ος / Μεταπτυχιακό |
| Περίοδος Διδασκαλίας | Χειμερινή/Εαρινή |
| Υπεύθυνος/η | Γεώργιος Ζωγραφίδης |
| Κοινό | Ναι |
| Κατάσταση | Ενεργό |
| Course ID | 280009483 |
Πρόγραμμα Σπουδών: ΠΠΣ Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής (2011-σήμερα)
Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 89
| Κατεύθυνση | Τύπος Παρακολούθησης | Εξάμηνο | Έτος | ECTS |
|---|---|---|---|---|
| Φιλοσοφία | Υποχρ. Κατ΄ Επιλογήν Κατεύθυνσης | Χειμερινό/Εαρινό | - | 6 |
| Παιδαγωγική | Ελεύθερη Επιλογή | Χειμερινό/Εαρινό | - | 6 |
| Τίτλος | Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής: από τον Σωκράτη στον Foucault |
| Ακαδημαϊκό Έτος | 2020 – 2021 |
| Περίοδος Τάξης | Εαρινή |
| Διδάσκοντες μέλη ΔΕΠ |
|
| Ώρες Εβδομαδιαία | 3 |
| Ώρες Συνολικά | 39 |
| Class ID | 600167596
|
Τύπος Μαθήματος 2016-2020
- Επιστημονικής Περιοχής
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Εμβάθυνσης / Εμπέδωσης Γνώσεων
Τρόπος Παράδοσης
- Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
- e-Οδηγός Σπουδών https://qa.auth.gr/el/class/1/600167596
- Στον ιστοχώρο του Τμήματος: https://www.edlit.auth.gr/odigos
- eLearning: https://elearning.auth.gr/course/view.php?id=13835
Erasmus
Το μάθημα προσφέρεται και σε φοιτητές
προγραμμάτων ανταλλαγής.
Γλώσσα Διδασκαλίας
- Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
- Αγγλικά (Εξέταση)
- Γαλλικά (Εξέταση)
Γενικές Ικανότητες
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
- Λήψη αποφάσεων
- Αυτόνομη εργασία
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο Μαθήματος
Σκοπός της παράδοσης είναι η εισαγωγή στην προβληματική του μεταφιλοσοφικού ερωτήματος περί της φύσης και του χαρακτήρα της φιλοσοφίας, ως πρακτικής δραστηριότητας (εκτός από ακαδημαϊκή διδασκαλία). Οι φιλόσοφοι έθεσαν και επιχείρησαν να απαντήσουν σε μερικά από τα θεμελιώδη ερωτήματα για τον κόσμο και τη γνώση του, παράλληλα, όμως, πίστευαν ότι η απάντηση που δίνουμε στα ερωτήματα αυτά (ακόμη και η προσπάθεια που κάνουμε για να τα απαντήσουμε) καθορίζει τη δική μας πορεία προς τον σκοπό της ζωής, τη σχέση μας με τους άλλους ανθρώπους, τη συμμετοχή μας στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Έτσι η φιλοσοφία είναι αφενός η θεωρητική διερώτηση του ανθρώπου και η διαμόρφωση έγκυρων εργαλείων της σκέψης και αφετέρου μια ιδιαίτερη στάση ζωής.
Η εναλλακτική αυτή αντίληψη για τη φιλοσοφία θα εξεταστεί πρώτα μέσα από το αρχαιοελληνικό παράδειγμα: οι Έλληνες φιλόσοφοι αντιλαμβάνονται και ασκούν τη φιλοσοφία και ως μία αἵρεσιν βίου, την οποία επέλεγαν συνειδητά οι άνθρωποι και η οποία έτεινε να απαλείψει τη διάσταση θεωρίας και πράξης και υποσχόταν την, μετά από άσκηση, εκπλήρωση του σκοπού της ζωής. Αυτές τις πολλαπλές εκδοχές του φιλόσοφου βίου (που παραδειγματοποιείται στη μορφή του Σωκράτη) και της έννοιας της φιλοσοφίας θα παρακολουθήσουμε στην αρχαιότητα μέσα από επιλεγμένα κείμενα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, των Κυνικών, του Επίκουρου, νεότερων Στωικών (Σενέκα, Επίκτητου, Μάρκου Αυρήλιου) και Νεοπλατωνικών (Πλωτίνου, Πρόκλου).
Στη συνέχεια θα εξετάσουμε πώς μετασχηματίζεται η μορφή του φιλοσοφικού βίου στη χριστιανική σκέψη και πρακτική της Ύστερης Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα, μέσα από κείμενα του Ωριγένη, του Γρηγορίου Νύσσης και του Αυγουστίνου. Η έννοια του χριστιανού φιλόσοφου, αν και μοιάζει αντιφατική, θέτει εκ νέου το ζήτημα της οριοθέτησης της ίδιας της φιλοσοφίας από άλλες περιοχές σκέψης και πράξης.
Παρότι συχνά στη νεότερη και σύγχρονη φιλοσοφία τονίζεται η πρωτοκαθεδρία της γνωσιακής της διάστασης και η ακαδημαϊκότητά της, θα εξετάσουμε τη διαφορετική εικόνα της φιλοσοφίας και του φιλοσόφου που αναδεικνύεται σε κείμενα του M. Montaigne, του D. Hume, του Fr. Nietzsche και του L. Wittgenstein. Τέλος, θα παρουσιαστεί η σύγχρονη συζήτηση για το θέμα μέσα από τις προσεγγίσεις του Pierre Hadot (ο οποίος πρόβαλε και επανέφερε ως σύγχρονο αίτημα την αρχαιοελληνική τέχνη του βίου και τις πνευματικές ασκήσεις), του M. Foucault, και του Α. Νεχαμά.
Λέξεις Κλειδιά
Φιλοσοφία, φιλοσοφία ως τρόπος ζωής, ακαδημαϊκή φιλοσοφία
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
- Σημειώσεις
- Διαφάνειες
- Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
- Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
- Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
| Δραστηριότητες | Φόρτος Εργασίας | ECTS | Ατομικά | Ομαδικά | Erasmus |
|---|---|---|---|---|---|
| Διαλέξεις | 45 | 1,8 | ✓ | ✓ | |
| Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων | 45 | 1,8 | ✓ | ✓ | |
| Εξετάσεις | 60 | 2,4 | ✓ | ✓ | |
| Σύνολο | 150 | 6 |
Αξιολόγηση Φοιτητών
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Συμπερασματική)
- Γραπτή Εξέταση με Επίλυση Προβλημάτων (Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
1. Νεχαμάς, Αλ., Η τέχνη του βίου: σωκρατικοί στοχασμοί από τον Πλάτωνα στον Φουκώ. Αθήνα: Νεφέλη, 2001.
2. Κάλφας, Β. & Γ. Ζωγραφίδης, Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, 2006.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
(Διατίθεται στην ιστοσελίδα του μαθήματος στο elearning)
Τελευταία Επικαιροποίηση
23-10-2020
