Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
- Εξειδίκευση των γνώσεων των φοιτητών της αρχαιολογίας σε θέματα τεκμηρίωσης, ανάλυσης και ερμηνείας του αρχαιολογικού υλικού μέσα από τη συστηματική χρήση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας και στα πλαίσια μιας ατομικής ή ομαδικής συγγραφής επιστημονικής εργασίας η οποία παρουσιάζεται προφορικά.
- Εξοικείωση των φοιτητών, μέσω της ενασχόλησής τους με τη γραπτή και προφορική αυτή διαδικασία, με τους τρόπους διαχείρισης και αξιοποίησης της αρχαιολογικής πληροφορίας.
- Εξοικείωση με την αναγνώριση των ορίων του αρχαιολογικού υλικού.
- Εξοικείωση με τη διατύπωση των ερευνητικών ζητημάτων που οδηγούν στην κατανόηση πολιτισμικών διεργασιών του παρελθόντος αλλά κυρίως με την παρουσίαση όλων αυτών σ’ ένα ακροατήριο.
Περιεχόμενο Μαθήματος
H μελέτη της Παλαιολιθικής περιόδου συνδέεται στενά με τη διεπιστημονική έρευνα των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών του Πλειστόκαινου. Το περιβάλλον του παρεθόντος ως μη σταθερή και ανομοιογενής μεταβλητή στο χρόνο και το χώρο προϋποθέτει για την ανασύστασή του, τη διερεύνηση ερωτημάτων σχετικά με το κλίμα και τη χρονολόγηση. Στο πλαίσιο του φροντιστηρίου αρχικά θα εξεταστούν παγκόσμια φαινόμενα του Πλειστόκαινου με έμφαση στην ανασύσταση του κλίματος, τις διακυμάνσεις της θαλάσσιας στάθμης και της βλάστησης, τα οποία θα συσχετιστούν με τη χρονο-πολιτισμική ακολουθία της Παλαιολιθικής ώστε να καταστεί σαφές το ευρύτερο περιβαλλοντικό πλαίσιο δράσης των κυνηγών-συλλεκτών. Στη συνέχεια, το περιβαλλοντικό και χρονο-πολιτισμικό πλαίσιο της Παλαιολιθικής θα αποτελέσει τη βάση για συζήτηση θεμάτων της έρευνας που αφορούν στην εξάπλωση και τις μετακινήσεις των Homo, τις μορφές εγκατάστασης, την επιλογή και διαχείριση ποικίλλων περιβαλλόντων, ζωικών και φυτικών πόρων και πρώτων υλών καθώς και συνέχειες/ασυνέχειες που παρατηρούνται στη διάρκεια της Παλαιολιθικής. Οι φοιτήτριες/τες θα εξετάσουν επιλεγμένα παραδείγματα παλαιολιθικών θέσεων με στόχο να συνδέσουν ερωτήματα της παλαιολιθικής έρευνας με την εφαρμογή και τα αποτελέσματα μεθόδων απόλυτης χρονολόγησης, Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας και κλιματο-χρονο-στρωματογραφίας του Πλειστόκαινου.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι εξοικειωμένοι με:
- την συσχέτιση του ευρύτερου πλειστοκαινικού περιβαλλοντικού πλαισίου με τη χρονο-πολιτισμική ακολουθία της Παλαιολιθικής περιόδου.
- την εφαρμογή μεθόδων των φυσικών επιστημών, των επιστημών της Γης και της Περιβαλλοντικής Αρχαιολογίας σε παλαιολιθικές θέσεις και οι οποίες συμβάλλουν στην διερεύνηση των δραστηριοτήτων των κυνηγών-συλλεκτών του Πλειστόκαινου σε σχέση με τα τοπικά περιβάλλοντα στα οποία μετακινούνταν και χρησιμοποιούσαν.
Το φροντιστήριο περιλαμβάνει παρακολούθηση παραδόσεων και μελέτη επιλεγμένης βιβλιογραφίας. Το μάθημα προσφέρεται σε περιορισμένο αριθμό φοιτητών. Η εξέταση γίνεται με γραπτή εργασία και προφορική παρουσίασή της.
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
J. John Lowe, Michael J.C Walker 2015 (3rd edition). Reconstructing Quaternary Environments, ISBN 9780131274686, Routledge
Geoff Bailey, Nena Galanidou, Hans Peeters, Hauke Jöns, Moritz Mennenga (Eds) 2020. The Archaeology of Europe’s Drowned Landscapes. Coastal Research Library, volume 35. Springer open, https://doi.org/10.1007/978-3-030-37367-2