Σημειωτική του Θεάτρου

Πληροφορίες Μαθήματος
ΤίτλοςΣημειωτική του Θεάτρου / Semiotics of Theater
ΚωδικόςΕΜ-22
Διατμηματικό ΠρόγραμμαΣημειωτική, Πολιτισμός και Επικοινωνία
Συνεργαζόμενα ΤμήματαΓαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας
Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας
Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Κύκλος / Επίπεδο2ος / Μεταπτυχιακό
Περίοδος ΔιδασκαλίαςΧειμερινή/Εαρινή
ΚοινόΌχι
ΚατάστασηΕνεργό
Course ID600017720

Πρόγραμμα Σπουδών: Σημειωτική, Πολιτισμός και Επικοινωνία

Εγγεγραμμένοι φοιτητές: 17
ΚατεύθυνσηΤύπος ΠαρακολούθησηςΕξάμηνοΈτοςECTS
ΚΟΡΜΟΣΕπιλογήςΧειμερινό/Εαρινό-7,5

Πληροφορίες Τάξης
ΤίτλοςΣημειωτική του Θεάτρου
Ακαδημαϊκό Έτος2021 – 2022
Περίοδος ΤάξηςΕαρινή
Διδάσκοντες άλλων Κατηγοριών
Ώρες Εβδομαδιαία3
Class ID
600205953
Τύπος Μαθήματος
Eιδίκευσης / Kατεύθυνσης
Τύπος Μαθήματος 2011-2015
Ειδικού Υποβάθρου / Κορμού
Τρόπος Παράδοσης
  • Πρόσωπο με πρόσωπο
Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Γλώσσα Διδασκαλίας
  • Ελληνικά (Διδασκαλία, Εξέταση)
Προαπαιτήσεις
Γενικές Προαπαιτήσεις
ΝΑΙ
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Σκοπός του μαθήματος είναι α) να προσφέρει εξοικείωση με το αντικείμενο και τα εργαλεία της σημειωτικής θεωρίας και β) να εισάγει τους φοιτητές στη μελέτη του νοήματος των συμβολικών συστημάτων μέσα από αναλύσεις των θεατρικών παραστάσεων Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, ο φοιτητής θα είναι σε θέση να: (α) ορίζει την σημειωτική ως θεωρητικό και εφαρμοσμένο πεδίο (β) να αναφέρει τις διαφορετικές θεωρητικές απόψεις του πεδίου και να προβαίνει στην εφαρμογή τους μέσα από πρωτογενή επιστημονική έρευνα είτε αυτόνομα είτε ομαδικά (γ) να εφαρμόζει τη γνώση στην πράξη και να αναζητά, αναλύει και συνθέτει δεδομένα με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Ομαδική εργασία
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
Περιεχόμενο Μαθήματος
Η Σημειωτική του Θεάτρου αποτελεί μέθοδο ανάλυσης του θεατρικού φαινομένου. Χωρίζεται σε δύο κλάδους: Τη Σημειωτική του Δραματικού Κειμένου και τη Σημειωτική της Παράστασης. Ο πρώτος κλάδος επικεντρώνεται στην ανάλυση του κειμενικού κώδικα και τη διερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα στα ποικίλα σημειακά συστήματα τα οποία εγγράφονται στο κείμενο με στόχο την παραστασιμότητά του. Ο δεύτερος ασχολείται με την ίδια τη θεατρική πράξη και πρακτική, με στόχο την προσέγγιση του τελικού αισθητικού αποτελέσματος επί σκηνής, δηλαδή την παράσταση και την πολυτροπικότητα που τη διακρίνει. Οι δύο κλάδοι θα μελετηθούν διαδοχικά ως αυτοδύναμα αλλά και αλληλοσυμπληρούμενα ολοκληρώματα, αντλώντας ταυτοχρόνως μεθοδολογικά εργαλεία από τη Θεωρία της Επικοινωνίας και τη Θεωρία της Πρόσληψης, εφόσον το ίδιο το θεατρικό συμβάν, ως αποτέλεσμα της μετάβασης από το κείμενο στη σκηνή, αποτελεί γεγονός με διεπιστημονικό χαρακτήρα και διαπολιτισμική διάσταση.
Λέξεις Κλειδιά
σημειωτική, θέατρο, δραματικό κείμενο, παράσταση, πολυτροπικότητα
Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού
  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Πολυμεσικό υλικό
  • Βιβλίο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών
Χρήση Τ.Π.Ε.
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση Μαθήματος
ΔραστηριότητεςΦόρτος ΕργασίαςECTSΑτομικάΟμαδικάErasmus
Διαλέξεις39
Σεμινάρια13
Εργαστηριακή Άσκηση26
Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων22
Συγγραφή εργασίας / εργασιών50
Σύνολο150
Αξιολόγηση Φοιτητών
Περιγραφή
Mε γραπτή εργασία και συμμετοχή στην τάξη.
Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών
  • Γραπτή Εργασία (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
Βιβλιογραφία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Altena, H. (2013). «Performance analysis. Some introductory remarks to an elaboration of Patrce Pavis’ questionnaire for the analysis of performances of ancient drama». Στο Challenging Limits: Performances of Ancient Drama, Controversies and Debates, Academy of Plato – Development of Knowledge and Innovative Ideas, Lavrion & Epidavros: Αθήνα. Baker, M. – Saldanha, G. (επιμ.) (2019). Routledge Encyclopedia of Translation Studies, λήμμα «adaptation»: https://www.routledgehandbooks.com/doi/10.4324/9781315678627-3 Barthes, R. (2002). Écrits sur le théâtre. Textes réunis et présentés par Jean-Loup Rivière. Paris : Éditions du Seuil, « Points ». — (1967). Éléments de sémiologie, Communication 4 (2), 1967 https://www.persee.fr/doc/comm_0588-8018_1964_num_4_1_1029 — (1964). Essais critiques. Paris : Éditions du Seuil, « Points ». Bassnett, S. (2014). Translating dramatic texts. Στο Translation Studies, London and New York: Routledge, σσ. 128-140. — (1991). Translating for the Theatre: The Case Against Performability, Στο TTR (Traduction, Terminologie, Production), 4:1. Bogatyrev, P. (1971). «Les Signes du théâtre » στο: Poétique, n° 8. Paris : Éditions du Seuil. Bouko, C. (2010). La construction spectaculaire lors d’un monologue. Στο Théâtre et réception: le spectateur postdramatique, Dramaturgies 26. Bruxelles: P.I.E. - Peter Lang, σσ. 53-55. De Marinis, M. (1993). The Semiotics of Performance. Bloomington : Indiana U. P. Elam, K. (2001). Σημειωτική θεάτρου και δράματος. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα (και στο πρωτότυπο: Elam, K. (2002 [1980]). The Semiotics of Theatre and Drama. Londres / New York: Routledge, «New Accents»). Eco, U. (2003). Εμπειρίες μετάφρασης. Λέγοντας σχεδόν το ίδιο (μτφ. Ε. Καλλιφατίδη). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Eco, U. (1992 [1990]). Les Limites de l’interprétation. Paris : Grasset, 406 p., ill. — (1984 [1972]). La Structure absente. Introduction à la recherche sémiotique. Paris : Mercure de France. Fischer-Lichte, E. (1992). The Semiotics of theater [Semiotik des Theaters, Tubingen, 1983]. Μτφ. Jeremy Gaines - Doris L. Jones. Bloomington : Indiana University Press. Fischer-Lichte, E. (1992). The Semiotics of theater [Semiotik des Theaters, Tubingen, 1983]. Μτφ. Jeremy Gaines - Doris L. Jones. Bloomington : Indiana University Press. Fischer-Lichte, E. (2012). Θέατρο και μεταμόρφωση [Aestetik des performativen]. Μτφ Νατάσα Σιουζούλη, επιμ. Πλάτων Μαυρομούστακος, Αθήνα: Πατάκη. Greimas, A. J. - Courtès, J., (1993). Sémiotique. Dictionnaire raisonné de la théorie du langage, Παρίσι: Hachette. Gostand, R. (1980). «Verbal and non-Verbal Communication: Drama as Translation». In O. Zuber (ed) The Languages of Theatre: Problems in the Translation and Transposition of Drama. Oxford: Pergamon Press, 1-9. McDonaugh,M. (1998). Plays:1 The Leenane Trilogy. London: Methuen New Theatrescripts. https://books.google.gr/books?id=niqLBQAAQBAJ&pg=PA1&hl=el&source=gbs_toc_r&cad=3#v=onepage&q&f=false Helbo, Α. (1975). Sémiologie de la représentation: théâtre, télévision, bande dessinée. Βρυξέλλες: Éditions Complexe. — (1997). L’adaptation. Du théâtre au cinéma, Παρίσι: Armand Colin. — (2006). Signes du spectacle. Des arts vivants aux médias, Bruxelles-Bern-Berlin-Frankfurt am Main-New York-Oxford-Wein: P.I.E.-Peter Lang. — (2007). Le theâtre, texte ou spectacle vivant?. Παρίσι: Klincksieck. Holub, R. C. (2001). Η Θεωρία της πρόσληψης. Μια κριτική εισαγωγή. Aθήνα: Μεταίχμιο. Hutcheon, L. - O’Flynn, S. (2013). Theory of adaptation. London and New York: Routledge/Taylor and Francis group. Iser, W. (2000). «Η αλληλεπίδραση ανάμεσα στο κείμενο και τον αναγνώστη». Στο συλλογικό: Λεοντσίνη Μ. (επιμ.), Όψεις της ανάγνωσης. Αθήνα: Νήσος. Jauss, H. R. (1995). Η θεωρία της πρόσληψης: Τρία μελετήματα. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Mounin, G. (1968). La traduction au théâtre. Στο Babel 14, Budapest, 7-11. https://www.jbe-platform.com/content/journals/10.1075/babel.14.1.02mou Pavis, P. (2012). L’analyse des spectacles. Παρίσι: Armand Colin. — (2016). L’analyse des textes dramatiques. Παρίσι: Armand Colin. — (1990). Vers une spécificité de la traduction théâtrale : la traduction intergestuelle et interculturelle. Στο Pavis, P., Le théâtre au croisement des cultures, Παρίσι: J. Corti, 135-165. — (1989). Problems of Translation for the Stage: Intercultural and Post-modem Theatre. Στο Scolnicov, H. - Holland P. (επιμ), The Play out of Context: Transferring Plays from Culture to Culture, Cambridge: Cambridge University Press, 25-45. — (1985). Theatre analysis: some questions and a Questionnaire. New Theatre Quarterly, Volume 1, Issue 2. Cambridge Sanders, J. (2006). Adaptation and Appropriation, The New Critical Idiom. London and New York: Routledge/Taylor and Francis group. Tsatsoulis, D. (2014). Reading the Identity of Dramatis Personae Through the Semantics of Possible Worlds. Στο Karin Boklund-Lagopoulou & Alexandros Ph. Lagopoulos (επιμ.). Semiotics as a reading of culture. Special Issue. Αθήνα: Gramma/Γράμμα, vol. 20 (2012), σσ. 221-235. https://www.academia.edu/34828974/_Reading_the_Identity_of_Dramatis_Personae_through_the_Semantics_of_Possible_Worlds_Gramma_%CE%93%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%BC%CE%B1_Special_Issue_Semiotics_as_a_Theory_of_Culture_%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BC_Karin_Boklund_Lagopoulou_and_Alexandros_Ph_Lagopoulos_vol_20_2012_2014_%CF%83%CF%83_221_235 Ubersfeld, A., (1996). Lire le théâtre I. Παρίσι: Belin. — (1996). Lire le théâtre IΙ. L’école du spectateur, Παρίσι, Belin. Ververopoulou, Z. (2002). Le théâtre de la traduction et la traduction du théâtre. Στο Μεταφράζοντας τον 21ο αιώνα: Τάσεις και Προοπτικές. Πρακτικά συνεδρίου, Θεσσαλονίκη: Φιλοσοφική Α.Π.Θ. Γραμματάς, Θ. (1990). Δοκίμια Θεατρολογίας. Αθήνα: Επικαιρότητα. Θωμαδάκη, Μ. (1993). Σημειωτική του ολικού θεατρικού λόγου. Aθήνα: Δόμος. — (1999). Θεατρικός αντικατοπτρισμός. Εισαγωγή στην παραστασιολογία. Αθήνα: Ελληνικά γράμματα. — (2003). Φιλοσοφία του Σημείου και χάος. Το πείραμα της θεατρικής μεταφοράς. Αθήνα: Προπομπός. Κουρδής, Ε., (2020). Σημειωτική και μετάφραση. Από τη σημείωση στη διασημειωτικότητα. Αθήνα: Ινστιτούτο του βιβλίου-Καρδαμίτσα. Μπαϊρακτάρη, Μ. (2016). Οι μεταφράσεις του Μαριβώ από τον Ανδρέα Στάικο και οι παραστάσεις τους στην Ελλάδα, εκδ. Ιδρύματος Σοφίας Σαριπόλου. https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/18771 Μπενάτσης, Α., (1994). Το Σημειωτικό τετράγωνο. Αθήνα: Επικαιρότητα. Πεφάνης, Γ. (1999). Το θέατρο και τα σύμβολα. Διαδικασίες συμβόλισης του δραματικού λόγου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Πούχνερ, Β. (1985). Σημειολογία του θεάτρου. Αθήνα: εκδ. Παϊρίδη. — (1995). Για μια θεωρία της θεατρικής μετάφρασης. Στο Πούχνερ, Β., Δραματουργικές αναζητήσεις. Πέντε μελετήματα, Αθήνα: Καστανιώτη, 5-79. — (2010). Θεωρητικά Θεάτρου. Αθήνα: Εκδ. Παπαζήσης. Πούχνερ, Β. (2016). Μετάφραση ή διασκευή; Στα άδυτα της προσληπτικής διαδικασίας. Στο Πούχνερ, Β., Κερκίδες και Διαζώματα, Αθήνα: Ηρόδοτος, 103-146. Σαμαρά Ζ. (1989). «Η αισθητική του ατελούς: Συμβολή στη σημειωτική του θεατρικού κειμένου». Φιλόλογος, 56 https://www.greek-language.gr/periodika/mags/filologos/1989/56/129089 — (2002). Τα άδυτα του Σημείου. Προοπτικές του θεατρικού κειμένου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Τσατσούλης, Δ. (1999). Σημειολογικές προσεγγίσεις του θεατρικού φαινομένου. Θεωρία και κριτική ανάλυση της σύγχρονης θεωρητικής πρακτικής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Τσατσούλης, Δ. (2007). Σημεία γραφής, κώδικες σκηνής στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο. Αθήνα: Νεφέλη. Τσατσούλης, Δ. (1999). Γυμνό: Όριο και υπέρβαση τα θεατρικής σήμανσης. Αναδημοσιεύεται στο Academia.edu από το βιβλίο: (1997, 1999) Σημειολογικές προσεγγίσεις του θεατρικού φαινομένου. Θεωρία και κριτική ανάλυση της σύγχρονης θεατρικής πρακτικής. Αθήνα: Δελφίνι, και Ελληνικά Γράμματα, σ. 112-127. https://www.academia.edu/39761988/%CE%93%CE%A5%CE%9C%CE%9D%CE%9F_%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%9F_%CE%9A%CE%91%CE%99_%CE%A5%CE%A0%CE%95%CE%A1%CE%92%CE%91%CE%A3%CE%97_%CE%A4%CE%97%CE%A3_%CE%98%CE%95%CE%91%CE%A4%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%97%CE%A3_%CE%A3%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%9D%CE%A3%CE%97%CE%A3_1997_Le_nu_au_th%C3%A9%C3%A2tre_ Τσατσούλης, Δ. (1995). Οι διανθρώπινες σχέσεις στο θέατρο. Ελί-τροχος, τχ. 6, σ. 229-238 https://www.academia.edu/40293815/%CE%9F%CE%99_%CE%94%CE%99%CE%91%CE%9D%CE%98%CE%A1%CE%A9%CE%A0%CE%99%CE%9D%CE%95%CE%A3_%CE%A3%CE%A7%CE%95%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3_%CE%A3%CE%A4%CE%9F_%CE%98%CE%95%CE%91%CE%A4%CE%A1%CE%9F_%CE%98%CE%95%CE%91%CE%A4%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A3_%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%9F%CE%A3_%CE%9A%CE%9F%CE%99%CE%9D%CE%A9%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A3_%CE%A7%CE%A9%CE%A1%CE%9F%CE%A3_%CE%9A%CE%91%CE%99_%CE%9A%CE%9F%CE%99%CE%9D%CE%9F_1992_ Τσατσούλης, Δ. (19 Οκτωβρίου 1994). Bernard-Marie Koltès, Roberto Zucco, Προς μια διαλεκτική θεατρικού και φωτογραφικού. Διαβάζω, τχ. 344. https://www.academia.edu/40293794/BERNARD_MARIE_KOLT%D0%80S_ROBERTO_ZUCCO_%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%A3_%CE%9C%CE%99%CE%91_%CE%94%CE%99%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%9A%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%97_%CE%98%CE%95%CE%91%CE%A4%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A5_%CE%9A%CE%91%CE%99_%CE%A6%CE%A9%CE%A4%CE%9F%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%A6%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A5_%CE%9A%CE%95%CE%99%CE%9C%CE%95%CE%9D%CE%9F%CE%A5_1994_ Τσατσούλης, Δ. (9/12/1992). Ο μηχανισμός ακύρωσης πληροφοριών κατά τη θεατρική παράσταση. Διαβάζω, τχ. 300. https://www.academia.edu/39766749/%CE%9F_%CE%9C%CE%97%CE%A7%CE%91%CE%9D%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3_%CE%91%CE%9A%CE%A5%CE%A1%CE%A9%CE%A3%CE%97%CE%A3_%CE%A0%CE%9B%CE%97%CE%A1%CE%9F%CE%A6%CE%9F%CE%A1%CE%99%CE%A9%CE%9D_%CE%9A%CE%91%CE%A4%CE%91_%CE%A4%CE%97_%CE%98%CE%95%CE%91%CE%A4%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%97_%CE%A0%CE%91%CE%A1%CE%91%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%A3%CE%97_1992_ ΓΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟ Ψηφιοποιημένα αρχεία / ψηφιακές βιβλιοθήκες: ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ http://www.nt-archive.gr/ ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ https://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=16&newsid=341 ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ https://www.theatro-technis.gr/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF
Τελευταία Επικαιροποίηση
05-03-2022