Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Περιεχόμενο Μαθήματος
Οι οποιεσδήποτε επεμβάσεις σε ένα ιστορικό και κατ' επέκταση ανθρωπογενές περιβάλλον, αντιμετωπίζουν ζητήματα μνήμης, ταυτότητας και διαχρονικότητας, προστασίας και διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Τα ζητήματα αυτά απαιτούν ιδιαίτερη προσέγγιση, εκπαίδευση και ευαισθησία για όσους ασχολούνται με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
Το μάθημα επιδιώκει την έναρξη μιας προσπάθειας συμπλήρωσης θεωρητικών και εκπαιδευτικών κενών προς αυτή την κατεύθυνση.
Θα περιλαμβάνει διαλέξεις τόσο από τους διδάσκοντες όσο και από προσκεκλημένους ομιλητές σε θέματα που αφορούν τη θεμελιώδη σχέση αρχιτεκτονικής και χρόνου μέσα από την ιστορία και θεωρία των αποκαταστάσεων και την κριτική προσέγγιση του ιστορικού χώρου και της διαχείρισής του.
Στο πλαίσιο αυτό θα ασχοληθεί και με ειδικότερα ζητήματα μνήμης, χώρου και σχεδιασμού τόσο μέσα από θεωρητικές προσεγγίσεις όσο και μέσα από την παρουσίαση επιλεγμένων παραδειγμάτων διεθνώς.
Στόχος του μαθήματος είναι η ευαισθητοποίηση των φοιτητών σε ζητήματα διαχείρισης του αρχιτεκτονικού αποθέματος, μέσα από την ιστορία και θεωρία της ‘’αποκατάστασης’’ και τις σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις του χώρου, του τόπου της μνήμης και του ιστορικού περιβάλλοντος γενικότερα. Στους στόχους συμπεριλαμβάνεται και η κατανόηση εκ μέρους των φοιτητών των θεωρητικών αρχών του εκάστοτε κανονιστικού πλαισίου που διέπει τη διαχείριση του ιστορικού χώρου και η εξοικείωσή τους με ζητήματα χρόνου και αρχιτεκτονικής.
Οι φοιτητές θα πρέπει να εκπονήσουν μια εργασία, το θέμα της οποίας θα οριστεί σε συνεννόηση με τους διδάσκοντες . Η εργασία θα ασχολείται με την διερεύνηση ερωτημάτων ή και την κριτική παραδειγμάτων, η προσέγγιση των οποίων θα αξιοποιεί τις θεωρήσεις και προβληματισμούς που παρουσιάστηκαν στο μάθημα.
Οι θεματικές ενότητες των διαλέξεων θα περιλαμβάνουν γενικότερα :
α) ζητήματα χώρου χρόνου και μνήμης
β) ιστορία και θεωρία των αποκαταστάσεων
γ) χώρος και μνήμη: το πνεύμα του τόπου
δ) αρχιτεκτονικό απόθεμα και πολιτισμικές αφηγήσεις
Βιβλιογραφία μαθήματος (Εύδοξος)
• Juhani Palasmaa, ΔΩΔΕΚΑ ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ, ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 1980-2018, ΠΕΚ 2021
• Γ. Καραδέδος, ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, Εκδόσεις Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2009,
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
• Jokilehto, Jukka, A History of Architectural Conservation, Bath 2001
• Cesare Brandi, ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ, Ελληνικά Γράμματα, 2009
• Παναγιώτης Πάγκαλος, Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, Gutenberg 2011
• Πάνος Κούρος η Αισθητική του Αρχιτεκτονικού Ερειπίου διατριβή 1999,
• Ήπιες Επεμβάσεις για την προστασία ιστορικών κατασκευών, Συλλογικό έργο, Εκδόσεις ΙΑΝΟΣ Α.Ε., Θεσσαλονίκη 2009
• Jorge Otero-Pailos: The Ethics of Dust, Distributed Art Pub Incorporated, Pennsylvania University 2009
• Robert S. Nelson and Margaret Olin, Monuments and Memory Made and Unmade, The University of Chicago Press 2003
• Jean Baudrillard ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ, Πλέθρο 2019
• Jean Nouvel Jean Baudrillard, Τα μοναδικά αντικείμενα , FUTURA 2005
• Mohsen Mostafavi & David Leatherbarrow, On Weathering. The life of Buildings in Time, MIT Press 1993
• Jonathan Hill The Architecture of Ruins: Designs on the Past, Present and Future Routledge 2019
• Φανή Μαλούχου Τουφάνο, Προστασία και διαχείριση Μνημείων, Kallipos, Open Academic Editions. http://hdl.handle.net/11419/6466