Ηλεκτρονική Διάθεση Μαθήματος
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές/τριες στη θεωρία και πρακτική της λεξικογραφίας. Το διεπιστημονικό πεδίο της λεξικογραφίας εξετάζεται ως σημείο συνάντησης γλωσσολογικής θεωρίας και ανάλυσης σωμάτων κειμένων. Οι φοιτητές/τριες εξοικειώνονται με την εφαρμογή γλωσσολογικής θεωρίας –σχετικής με διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης, όπως σύνταξη, σημασιολογία, πραγματολογία, κοινωνιογλωσσολογία– στον σχεδιασμό λεξικών και τη σύνταξη λημμάτων. Παράλληλα εκπαιδεύονται να συλλέγουν γλωσσικά δεδομένα από σώματα κειμένων (π.χ. μέσω του λογισμικού Sketch Engine) και να τα χρησιμοποιούν στην αξιολόγηση λημμάτων και τη σύνταξη νέων. Κεντρικά θέματα στη λεξικογραφική έρευνα (π.χ. διάκριση και ιεράρχηση σημασιών, διατύπωση ορισμών, επιλογή παραδειγμάτων, φρασεολογισμοί, πολιτισμικά ιδιαίτερες λέξεις, μεταφραστική ισοδυναμία, κτλ.) θα εξεταστούν με παραδείγματα από διαφορετικά είδη λεξικών: μονόγλωσσα (στην Αγγλική και την Ελληνική) και δίγλωσσα, γενικά και παιδαγωγικά, έντυπα και ηλεκτρονικά.
Περιεχόμενο Μαθήματος
• Θέματα τυπολογίας (δομή, οργάνωση, περιεχόμενο, σχεδιασμός λεξικών και λημμάτων): μονόγλωσσα/ δίγλωσσα, γενικά/ παιδαγωγικά, έντυπα/ ηλεκτρονικά λεξικά
• Τα Ηλεκτρονικά Σώματα Κειμένων ως πηγή γλωσσικών δεδομένων και βασικό μεθοδολογικό εργαλείο της σύγχρονης λεξικογραφίας
• Μορφοσυντακτικές πληροφορίες στα λεξικά
• Εφαρμογή θεωριών λεξικής σημασιολογίας στη λεξικογραφία
• Θέματα φρασεολογίας
• Πραγματολογικές πληροφορίες και πολιτισμικά ιδιαίτερες λέξεις
• Μεταφραστική ισοδυναμία στα δίγλωσσα λεξικά
• Αξιολόγηση λημμάτων (μονόγλωσσων/ δίγλωσσων, γενικών/ παιδαγωγικών, έντυπων/ ηλεκτρονικών) και σύνταξη νέων
• Δεξιότητες χρήσης λεξικών
• Διδακτική αξιοποίηση λεξικών
Λέξεις Κλειδιά
Λεξικά, Ηλεκτρονικά Σώματα Κειμένων, γλωσσολογική θεωρία, δεξιότητες αναφοράς, γλωσσική διδασκαλία
Επιπρόσθετη βιβλιογραφία για μελέτη
Atkins, S.B.T. & Rundell, M. (2008). The Oxford Guide to Practical Lexicography. Oxford University Press.
Durkin, Ph. (2016). The Oxford Handbook of Lexicography. Oxford University Press.
Fuertes-Olivera, P.A. (2018). The Routledge Handbook of Lexicography. Routledge.
Granger, S. & Paquot, M. (2013). Electronic Lexicography. Oxford University Press.
Jackson, H. (2013). The Bloomsbury Companion to Lexicography. Bloomsbury Publishing.
Ostermann, C. (2015). Cognitive Lexicography: A New Approach to Lexicography Making Use of Cognitive Semantics. Lexicographica. Series Maior 149. Mouton de Gruyter.
Van Sterkenburg, P. (2003). A Practical Guide to Lexicography. John Benjamins.